Competentieontwikkeling: welke methoden zijn er?

Wat is competentieontwikkeling?

Competentieontwikkeling houdt in dat je een individuele medewerker helpt met:

1. Nieuwe competenties leren
2. Bestaande competenties aanscherpen

Waarom competentieontwikkeling?

Voor een functie zijn bepaalde competenties noodzakelijk. Je moet dus eerst in beeld krijgen welke competenties belangrijk zijn voor je medewerker. Hierna help je deze medewerker om deze competenties (verder) te ontwikkelen. Dit levert drie voordelen op:

1. Je medewerker krijgt de juiste bekwaamheid voor de functie.
2. Je medewerker krijgt de vrijheid om nieuwe competenties te leren. Misschien leidt dit op den duur wel tot een promotiekans. Dit werkt motiverend.
3. De bekwaamheid van je medewerker draagt bij aan de realisatie van de doelstellingen van je bedrijf.

Methoden in competentieontwikkeling

Hoe ontwikkel je competenties bij een medewerker? Hiervoor bestaan verschillende methoden.

1. Cursus of training volgen

Cursussen of trainingen kunnen binnen het bedrijf (intern) of buiten het bedrijf (extern) plaatsvinden. Kies je voor een interne training? Schakel dan een ervaren collega in om medewerkers te trainen. Kies je voor een externe training, dan stuur je je medewerkers naar een expert. Je kunt een externe expert ook vragen om bij jou op locatie een cursus of training te verzorgen.

2. Opleiding volgen

Opleidingen kunnen ook intern of extern plaatsvinden. Dit hangt deels af van de branche. Er zijn sowieso veel opleidingsinstanties waar mensen terechtkunnen voor een opleiding in voltijd of deeltijd. Voor werkenden zijn deeltijdopleidingen vaak het interessantst, want zo kunnen ze werken en leren beter combineren.

3. Seminars, congressen of conferenties bijwonen

In grote (externe) bijeenkomsten komen vaak veel professionals samen. Je medewerker kan dus veel leren als die een seminar, congres of conferentie bijwoont. Hij of zij leert bijvoorbeeld over de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied.

4. Zelfstudie

Je medewerker leert over (nieuwe) competenties door zelfstudie. Zelfstudie kan op allerlei manieren. Je medewerker kan (vak)artikelen en boeken lezen, kenniswebsites raadplegen of een offline of online cursus volgen. Belangrijk is wel dat je medewerker weet op welke competenties hij of zij zich moet richten.

5. Coaching en mentorschap

• Mentorschap houdt in dat een ervaren medewerker een minder ervaren medewerker traint en begeleidt.
• Coaching houdt in dat een coach een medewerker helpt bij de ontwikkeling van specifieke competenties.
• Een derde optie is peer-to-peer coaching: medewerkers trainen elkaar door feedback te geven en kennis uit te wisselen.

6. Feedback en zelfevaluatie

Feedback ontvangen: je medewerker krijgt regelmatig feedback van collega’s of de leidinggevende op zijn of haar werk.360-graden feedback: je medewerker krijgt feedback van iedereen die bij zijn of haar werkproces betrokken is, dus van collega’s, leidinggevenden én klanten.Zelfevaluatie: je medewerker beoordeelt het eigen werk en de eigen prestaties. Dit kan bijvoorbeeld door hem of haar vragenlijsten aan te reiken om over zichzelf te (leren) reflecteren.

7. Beoordelingsgesprekken

Je medewerker hoort in beoordelingsgesprekken over zijn of haar prestaties en ontwikkelpunten. Op basis hiervan bepalen jij en je medewerker (nieuwe) doelstellingen voor het komende kwartaal en/of voor een heel jaar. Deze doelen en de bijbehorende acties zet je in een Persoonlijk Ontwikkelplan (POP) voor je medewerker.

8. On-the-Job Training (OJT)

On-the-job training betekent simpelweg dat je medewerkers nieuwe competenties leren door gewoon hun werk uit te voeren. Ze nemen deel aan vergaderingen of brainstormsessies en krijgen individuele opdrachten. Afhankelijk van de functie werkt je medewerker ook regelmatig samen met anderen aan een (verbeter)project.

9. Job rotation (taakroulatie)

Job rotation houdt in dat een medewerker tijdelijk van functie of afdeling wisselt. In het eerste geval leert hij of zij wat een bepaalde functie inhoudt. In het tweede geval leert hij of zij een andere afdeling beter kennen. Job rotation is ook mogelijk als een bedrijf meerdere vestigingen heeft. De medewerker gaat dan tijdelijk op een andere locatie werken.

10. Teambuilding

Doe je vaak aan teambuilding? Dit heeft verschillende voordelen. Door teambuildingactiviteiten kan je medewerker op een speelse en ongedwongen manier nieuwe dingen leren. Daarnaast kunnen de activiteiten vaak ook de band tussen de medewerker en zijn of haar collega’s versterken. Sociale vaardigheden (soft skills) worden dus ook meteen aangescherpt.

11. Netwerken

Door binnen en buiten het bedrijf te netwerken leert je medewerker veel andere professionals kennen. Die kunnen hem of haar nieuwe tips of ingangen geven om zelf meer kennis op te doen.

Welke methode moet je kiezen?

De methode die je kiest, hangt af van de leerstijl en de ontwikkelwensen van je medewerker. Vaak is een combinatie van methoden zelfs heel effectief. Bovendien geeft een combinatie ook wat afwisseling voor je medewerker. Dat kan hem of haar gemotiveerd houden.

Tools voor competentieontwikkeling

Welke tools heb je nodig om competentieontwikkeling bij je medewerker te vereenvoudigen? Afhankelijk van de gekozen methode zijn dit de opties:

1. Handleiding

In een handleiding kan je medewerker acties of stappen opzoeken die nodig zijn voor de uitvoering van zijn of haar werk. Overweeg om voor bepaalde functies een (online) handleiding op te stellen en verstrek die zo snel mogelijk aan een medewerker als die in dienst komt.

2. Kennisbank

In een kennisbank kan je medewerker relevante informatie opzoeken over zijn of haar vakgebied. Je kunt intern een (online) kennisbank opzetten of verwijzen naar externe (online) kennisbank.

3. E-learning

Een E-learning is een online cursus. Het handige is dat je medewerker zo’n cursus kan volgen wanneer het hem of haar uitkomt. Overweeg om voor je medewerkers abonnement af te sluiten op een E-learningplatform. Er zijn er genoeg om uit te kiezen!

4. Learning Management Systeem (LMS)

Een LMS is een computerprogramma. Dit programma zorgt voor een platform waar jouw medewerkers cursussen of trainingen kunnen volgen.

5. VR (Virtual Reality) en AR (Augmented Reality)

Gaat je werknemer met een machine werken? Virtuele omgevingen maken het mogelijk om (werk)stituaties te simuleren. Je medewerker leert zo hoe hij of zij met een bepaalde machine moet omgaan.