Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) | Voorbeeld & tips

Of het nu gaat om onze gezondheid, inkomens, professionele prestaties of persoonlijke zaken, we hebben allemaal iets wat we willen verbeteren in ons leven. Helaas slaagt lang niet ieder mens erin om zijn ambities te vervullen. Meestal ontbreekt een concreet plan, of zijn doelstellingen onrealistisch. Wil je een hoger salaris, een opleiding volgen, je valkuilen in beeld brengen en/of beter presteren? In dit artikel bespreken we de te nemen stappen bij het schrijven van een persoonlijk verbeteringsplan.

Wat is een persoonlijk ontwikkelingsplan?

Een persoonlijk ontwikkelingsplan is een manier om je leerbehoeften en ambities vast te leggen en op te volgen. Het schrijven van een POP dwingt je om na te denken over je persoonlijke en professionele SMART (leer)doelen. Welke vaardigheden of kwaliteiten moet je ontwikkelen om je doelen te bereiken? Met een gestructureerd plan kun je meerdere aspecten van je leven verbeteren.

Waarom een persoonlijk ontwikkelingsplan?

Het opstellen van een carrièreplan is bovenal een eenvoudige en effectieve methode om na te denken over je huidige situatie en ambities. Idealiter stelt het je in staat je ideale leven te plannen én bereiken. Een gedegen aanpak, met analyses, doelstellingen en een visie, vergroot de grip op je carrière en kans op toekomstig succes. Het opstellen van POP biedt je de ruimte om je bestemming te bepalen en duidelijke doelen te stellen. Je bespreekt het document met je leidinggevende tijdens een (half)jaarlijks functioneringsgesprek. Als je zonder werk zit door de coronacrisis, ben je wellicht genoodzaakt om je carrièreplanning te herzien. Een ontwikkelplan kan je nieuwe inzichten opleveren.

Hoe maak je een persoonlijk ontwikkelplan?

Wie het maximale uit zijn eigen ontwikkeling wil halen, moet zeer specifiek in kaart brengen welke prestatiegebieden verbeterd moeten worden. De volgende stappen helpen je bij het opstellen van je eigen POP.

1. Evalueer je huidige situatie
Maak een analyse van de huidige stand van zaken en toekomstige mogelijkheden binnen je (toekomstige) vakgebied of sector. Schakel zo nodig de hulp in van een leidinggevende, mentor, loopbaancoach, collega's of vrienden. In welke vaardigheden wil je je verder bekwamen? Wil je een andere richting op? Misschien wil je een betere baan, hogere functie of hoger salaris? Neem je persoonlijke normen en waarden mee in je evaluatie, net als je privéleven, inkomen en mogelijke beperkingen in relatie tot woon- en werkverkeer.

2. Breng je leerbehoeften in kaart
Wat wil je leren? Je ontwikkelingsbehoeften zullen grotendeels bepaald worden door je carrièredoelen. Ontwikkeling kan noodzakelijk zijn als je een andere baan krijgt, maar ook voortkomen uit je ontevredenheid over bestaande werkwijzen en -processen. Bovendien kan het nuttig zijn ter voorbereiding op een promotie, carrièreswitch of toekomst als zelfstandig ondernemer. Met onder andere persoonlijkheids- en vaardigheidstests kun je je sterke en zwakke punten in kaart brengen.

3. Identificeer ontwikkelingsmogelijkheden
Stel op basis van je evaluatie een lijst op van de kennis en vaardigheden die je wilt aanleren, verbeteren en/of aanvullen. Vergelijk de lijst met je competentieprofiel en identificeer mogelijke hiaten in je ontwikkeling. Neem daarna deze drie verschillende soorten training in overweging:

• Bedrijfstrainingen brengen je op de hoogte van nieuwe producten, processen of apparatuur.
• Functiegerichte trainingen helpen je je werk beter te doen. Dit kan een gezondheids- en veiligheidstraining voor een beveiliger zijn, maar ook een verkooptraining voor een callcenter medewerker.
• Trajecten voor persoonlijke ontwikkeling concentreren zich op jou als persoon. Het betreft alles wat jou als medewerker in het algemeen veerkrachtiger kan maken. Van een cursus hulpverlening tot een training in leiderschapsvaardigheden.

4. Schrijf een plan van aanpak met persoonlijke leerdoelen
Stel leerdoelen vast voor elk van de door jou vastgestelde vaardigheids- en kennishiaten. Gebruik het SMART acroniem om ervoor te zorgen dat je doelstellingen zowel specifiek (Specific) als meetbaar (Measurable), haalbaar (Attainable), Relevant en tijdsgebonden (Timely) zijn.

• Voorbeeld van een professioneel SMART leerdoel voor een beginnend consultant: binnen een maand wil ik mijn eerste opdracht(en) binnenhalen op basis van een goed voorbereide elevator pitch.
  • Specifiek: ik ga in mijn netwerk op zoek naar bedrijven die mijn adviesdiensten nodig hebben.
  • Meetbaar: binnen een maand wil ik op 6 pitches per week zitten.
  • Bereikbaar: ik scherp mijn dienstenportfolio aan en perfectioneer mijn sales pitch.
  • Relevant: ik concentreer me op mijn dromen terwijl ik doe wat ik leuk vind.
  • Tijdsgebonden: binnen een maand heb ik mijn eerste betalende klant.

5. Monitoren en registreren
Breng je plan in de praktijk. Naast trainingen zijn detachering, functieruil, projectwerk, netwerken en maatschappelijk wellicht opties. Leg resultaten vast om jezelf en anderen, zoals potentiële werkgevers, eraan te herinneren wat je hebt gedaan. Registreer de datum, de leerbehoefte, gekozen leermethode, de datum of data waarop de actie werd ondernomen, de resultaten en eventuele verdere relevante informatie.

6. Evalueren en beoordelen
De evaluatie is de belangrijkste fase in de cyclus. De vraag is of de door jou ondernomen ontwikkelingsactiviteit passend en de moeite waard was. Er zijn een aantal zaken waarover je moet nadenken:

1. Hoe effectief is je aanpak geweest?
2. Hoe heeft deze activiteit je vaardigheden en professionele gedrag verbeterd?
3. Heeft deze ervaring nieuwe leerbehoeften opgeleverd?
4. Zou je de aanpak opnieuw volgen?

Een diepgaande analyse levert je vaak belangrijke aanwijzingen voor de toekomst op. Doelen veranderen, taken variëren en er zullen nieuwe behoeften ontstaan. Het is daarom belangrijk om je persoonlijke ontwikkelingsplan periodiek te herzien.