Mentale Gezondheid van je Werknemers ondersteunen: 10 Tips

Gelukkig zijn op de werkvloer: 3 belangrijke aandachtspunten

Werken geeft een doel in het leven en is dus, in principe, motiverend. Maar dit geldt alleen als de werkomstandigheden juist zijn. Helaas voelen steeds meer werknemers zich genoodzaakt om psychologische hulp te zoeken, bijvoorbeeld door een te hoge werkdruk of door pesten op het werk.

Natuurlijk kun je als werkgever niet helemaal voorkomen dat je werknemers ongelukkig worden: zij worden immers ook beïnvloed door hun privésfeer. Toch heb je als werkgever wel een plicht om ervoor te zorgen dat je werknemers mentaal zo gezond mogelijk blijven. Hoe je dit doet? Deskundigen geven hiervoor drie belangrijke uitgangspunten.

1. Minimaliseer de risico’s op mentale problemen.
2. Maximaliseer de hulp bij mentale problemen. Grijp proactief en preventief in.
3. Zorg voor een bedrijfscultuur met ruimte voor open communicatie.

Deze drie uitgangspunten brengen verschillende acties met zich mee. Al deze acties vind je terug in de volgende tips.

Hoe ondersteun je de mentale gezondheid van je werknemers?

1. Zorg voor psychologische veiligheid

Psychologische veiligheid betekent dat je werknemers het gevoel hebben dat ze op de werkvloer openlijk hun gevoelens en gedachten mogen delen. Zonder daarvoor gestraft te worden. Maar hiervoor is wel een bedrijfscultuur nodig die openheid van zaken stimuleert.

2. Zorg voor open communicatie

In sommige bedrijven of organisaties lijkt het normaal om met beslissingen te komen die ‘uit het niets’ lijken te vallen. Dit kan werknemers de indruk geven dat er ‘achterkamertjespolitiek’ wordt bedreven door leidinggevenden. Werknemers kunnen ook het gevoel krijgen dat zij dus nergens invloed op hebben en dat heeft nog een ander vervelend gevolg: hun betrokkenheid daalt.

Wil je een dergelijke situatie voorkomen? Houd je medewerkers dan goed op de hoogte van alle veranderingen of ontwikkelingen in het bedrijf of de organisatie. Organiseer ook één-op-één-gesprekken: niet alleen om de voortgang van een werknemer te bespreken, maar ook om te vragen hoe het gaat. Bied eventueel meteen ondersteunende mogelijkheden aan, zoals een goede tool of een cursus.

Met werkdruk zelf is niets mis. Het gaat pas mis als de werkdruk te hoog en dus ongezond wordt. Houdt een hoge werkdruk te lang aan? Je werknemers kunnen dan overspannen raken en zelfs in een burn-out belanden. Ze zijn dan langdurig ziek en dat is voor geen enkele betrokken partij een positieve ontwikkeling.

Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn bedoeld om aantrekkelijk te zijn voor je werknemers. Dat biedt mogelijkheden, zeker als het gaat om mentale of fysieke gezondheid. Door je werknemers keuzevrijheid te geven, voorkom je vaak zelfs veel stress. Maar hoe doe je dit? Een paar voorbeelden:

• Bied flexibele werktijden aan. Zo kan een werknemer makkelijker de balans aanbrengen tussen het privéleven en het werkende leven. Thuiswerken kan hier ook bij horen: het scheelt je werknemers veel reistijd, om nog maar te zwijgen over filestress of over het langdurig in een overvolle bus of trein staan.
• Kijk ook of je flexibele werkplekken kunt organiseren: dit maakt het werken op de werkvloer minder eentonig.
• Vergeet ook niet om je werknemers ook voldoende vakantiedagen te geven. Neemt een werknemer niet voldoende pauze of zelfs vakantiedagen op? Je hebt de plicht om hem of haar daarop te wijzen. Pauzes en vakanties zijn er ten slotte om even bij te komen en weer op te laden.

5. Zorg voor een werkomgeving die een gezond leven stimuleert

Dit klinkt wat ingewikkeld, maar dat is het niet. Je zorgt bijvoorbeeld voor gratis fruit op het werk en voor rookvrije zones. Je kijkt ook naar de inrichting van een werkplek: komt er genoeg licht binnen op kantoor? Staan er planten? Zijn er sta-zitbureaus aanwezig? Zijn er ergonomische stoelen? Een verantwoorde inrichting kan veel doen voor het gemoed van je werknemers!

Thuis werken scheelt je werknemers veel reistijd, om nog maar te zwijgen over filestress

Wat je aandacht geeft, groeit. Geef je aandacht aan positieve gedachten of uitspraken, dan groeit wat positief is. Helaas geldt wel hetzelfde voor negatieve gedachten of uitspraken. Stimuleer dus een werkomgeving waarin iedereen op een positieve manier met elkaar in gesprek gaat.

Het is soms erg lastig om mentale problemen bij een werknemer te herkennen. Laat staan op tijd te herkennen. Overweeg dus om een training te volgen in mentale gezondheid. In zo’n training leer je signalen van stress, angst of depressie te herkennen. Ook leer je hoe je op die signalen inspeelt. Hoe vroeger je ingrijpt, hoe beter.

In een open bedrijfscultuur past ook bespreekbaarheid van mentale gezondheid. Dit verlaagt de drempel om over psychische klachten te praten. Ook zijn werknemers minder snel geneigd om te verzuimen. Maar hoe pak je dit aan?

• Wil je werknemer even met je praten over zijn of haar mentale toestand? Maak hier dan tijd voor. Stel je empathisch op: luister aandachtig en toon begrip. Neem een klacht altijd serieus.
• Denk tegelijkertijd in oplossingen: vraag je werknemer bijvoorbeeld wat jij kunt doen om het voor hem of haar lichter te maken. Misschien kan iemand anders het werk even overnemen. Of je werknemer heeft last van hoge werkdruk en is het misschien nodig dat hij of zij meer leert over tijdmanagement. Vraag je werknemer ook of die zelf ideeën heeft die bijdragen aan een oplossing.
• Bied eventueel een training of psychologietraject aan: dit scheelt verzuim en je maakt een terugkeer van de werknemer sneller mogelijk. Belangrijk is, hoe dan ook, dat je samen tot een realistische en haalbare oplossing komt. Een oplossing die voor beide partijen goed voelt.

9. Zorg voor beweging

Als je beweegt, komen er stoffen in je hersenen vrij die je een goed gevoel geven. Anders gezegd: bewegen vermindert stress. Het is dan ook zeker een goed idee om je werknemers (meer) te simuleren om tijdens en buiten de werktijd te bewegen. Dit kan op de volgende manieren:

• Schaf sta-zitbureaus aan. Je medewerkers kunnen dan ook staand hun werk doen.
• Vergaderingen kun je ook steeds vaker staand doen. Of zelfs wandelend.
• Geef je medewerkers de gelegenheid (en dus de tijd) om na lunch even te gaan wandelen.
• Beloon het lopen of fietsen van de woning naar het werk. Maak het (financieel) aantrekkelijker dan reizen met de auto.
• Geef korting op een lidmaatschap op de sportschool of voor een training of workshop in meditatie of mindfulness. Er zijn overigens ook apps die de fysieke en mentale gezondheid ondersteunen: ook die kun je eventueel aanbieden.
• Plan sportactiviteiten in op de werkvloer zelf, bijvoorbeeld net na of tijdens een algemene bijeenkomst.
• Schrijf je team in voor een sportwedstrijd of organiseer zelf een wedstrijd.
• Regel teambuildinguitjes waarin beweging centraal staat. Denk aan speurtochten, kanoën of paintballen.

Veel onvrede op de werkvloer ontstaat doordat sommige werknemers niet met andere werknemers door één deur kunnen. Door teambuildingactiviteiten te organiseren kun je misschien wat druk tussen mensen wegnemen. De rollen op de werkvloer ‘lossen’ namelijk even op, waardoor je elkaar op een andere manier leert kennen.

Sowieso zijn teambuildingactiviteiten goed om de band tussen werknemers te versterken. Goede relaties hebben zelfs direct invloed op iemands mentale gezondheid!

Wat zegt de wet over het ondersteunen van werknemers?

Als werkgever moet je je houden aan de Arbowet. Deze wet erkent dat ongunstige omstandigheden op het werk of in de privésfeer nadelig kunnen zijn voor de mentale gezondheid van werknemers. Bovendien heeft het gevolgen voor hun inzetbaarheid.

De Arbowet heeft er zelfs een term voor: psychosociale arbeidsbelasting (PSA). De wet verplicht werkgevers dan ook om er alles aan te doen om mentale problemen bij werknemers te voorkomen of te beperken.