Coaching is iemand begeleiden en motiveren om gedrag te veranderen, ook op de werkvloer. Maar wat is coaching dan niet? En welke modellen zijn nuttig?
Wat is coaching?
Coaching is het begeleiden van mensen, teams of organisaties om een (positieve) verandering aan te brengen. De coach stuurt het proces. De coachee (degene die gecoacht wordt) volgt de stappen in het proces op. Heel kenmerkend voor coaching is dat je minder gewenst gedrag transformeert naar effectief, gewenst gedrag.
Wat is coaching niet?
Coaching is geen therapie, ook al voelt het voor sommige mensen misschien wel zo. Coaching draait namelijk om het veranderen van een bepaald gedrag voor betere resultaten in de toekomst. Therapie draait om verwerking van negatieve gebeurtenissen in het verleden en om het herstel van je mentale welzijn in het algemeen.
Coaching en therapie worden vaak wel aanvullend op elkaar gebruikt, dus het is niet heel vreemd dat mensen de twee activiteiten soms met elkaar verwarren.
Ben je HR-medewerker of leidinggevende? Onthoud dat je geen therapeut bent voor je werknemers. Focus je vooral op sturing, motivering en ondersteuning.
Welke coachingmodellen zijn er voor op de werkvloer?
Coachen op de werkvloer kan volgens vele principes en dus ook volgens vele methoden en modellen. In de volgende lijst zie je daarom twaalf van de bekendste coachingmodellen voor op de werkvloer.
1. Het appreciative inquiry model (waarderend onderzoek)
Waarderend onderzoeken betekent dat de coach zich richt op zaken die al goed lopen in plaats van op zaken die niet goed lopen. Nog concreter houdt dit in dat de sterke punten van een coachee worden opgespoord en nog verder worden versterkt. Voor dit proces bestaan zes stappen (de 6V-cyclus. In het Engels: the 4D-cycle). Deze stappen zijn: verkennen, vertellen, verbeelden, vormgeven, verwezenlijken en verantwoorden.
2. Het GROW-model
Het GROW-model zet je in om een coachinggesprek structuur te geven. GROW staat voor Goal (het doel), Reality (de realiteit), Options (opties) en Will (de acties om oplossingen te bereiken). Elke letter staat voor een concrete stap of fase in dit model. In elke fase stelt de coach vragen die de coachee helpen om zelf na te denken over kansen, uitdagingen en oplossingen.
3. De kernkwadranten van Daniel Ofman
Het kernkwadranten-model (ook wel: kernkwaliteitenmodel) van Daniel Ofman helpen je om je eigen sterke en zwakke kanten te identificeren. De sterke kanten worden in dit model ‘kwaliteiten’ of ‘kernkwaliteiten’ genoemd. De zwakke kanten heten ook wel ‘valkuilen’. Als je op deze zaken zicht krijgt, ben je ook beter in staat om na te gaan wat oorzaken en oplossingen van een probleem zijn.
4. De 6 logische niveaus van Bateson
Met behulp van dit model analyseer je jouw leven en je doelen op zes gebieden. Deze gebieden zijn: je doel, identiteit, overtuigingen, vaardigheden, gedrag en omgeving. Tijdens de analyse gaat het er vooral om dat je nieuwe perspectieven ontdekt om zaken op te lossen die (nog) niet zo goed lopen.
5. Het metamodel
Het metamodel zet je in om de communicatie op de werkvloer te verbeteren. Het kernprobleem? Iemand brengt een bepaalde boodschap over, maar die wordt door een één of meer collega’s niet goed begrepen. Het model bevat vragen die je helpen om de boodschap te analyseren. Kernvragen zijn hierbij: wat is er weggelaten, wat is er vervormd en wat is er gegeneraliseerd? De bedoeling is dat je zo minder aannames doet over jezelf en over anderen.
Merk op dat veel van deze coachingmodellen zich richten op het zelfsturend vermogen van de coachee. Veel modellen veranderen het ‘denken in problemen’ naar het ‘denken in oplossingen. Als coach moet je de coachee dus altijd positief benaderen. Leer dan ook zeker om opbouwende feedback te geven.
6. Het OSKAR coaching model
Bij dit model gaat het erom dat een coachee niet vanuit een probleem, maar vanuit oplossingen leert te denken. Dit heet ‘oplossingsgericht denken’. De coach stuurt hierop aan met open vragen.
Het doel is om een ideale situatie te bereiken voor de coachee. Tegelijkertijd ontwikkelt die een meer zelfvertrouwen en meer gevoel van leiderschap en eigenaarschap.
7. Oplossingsgericht coachen
Tijdens het oplossingsgericht coachen (Solution Focused Coaching) legt de coach de focus op een probleem naar een focus op een oplossing. De coachee leert zelf op uitdagingen te anticiperen en om oplossingen te zoeken. Hierin wordt hij of zij stapsgewijs gestuurd door de coach.
Klinkt dit proces als iets dat je eerder hebt gelezen in dit artikel? Veel modellen die we hier bespreken draaien eigenlijk om oplossingsgericht coachen.
8. Provocatief coachen
Provocatief coachen betekent dat de coach de coachee (met humor en warmte) op allerlei manieren uitdaagt (provoceert). Denk hierbij aan de inbreng van allerlei onorthodoxe zaken, zoals vooroordelen, stereotypen, overdrijvingen, ontkenningen of ondermijningen. Het idee hierachter is dat de coachee door bewust belachelijke suggesties van de coach wordt aangespoord om naar realistische oplossingen te zoeken.
9. Het RET-model
RET staat voor Rationele Emotieve Therapie. Het model stelt dat je bij een negatieve gebeurtenis vooral last hebt van de gedachten over die gebeurtenis in plaats van de gebeurtenis zelf. De RET-coach oefent de coachee om negatieve gedachten om te zetten naar meer constructieve gedachten.
10. Het SMART-model
Het SMART-model helpt je om doelen te (her)formuleren en daarop te ageren. Dit doe je door een doel eerst SMART te maken, namelijk Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Voor op de werkvloer is dit model onder meer heel geschikt voor het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan voor een werknemer.
Waarderend onderzoeken betekent dat de coach zich richt op zaken die al goed lopen in plaats van op zaken die niet goed lopen.
11. Socratisch coachen
De Griekse filosoof Socrates is, niet verrassend, de grondlegger van socratisch coachen. Deze methode gaat ervan uit dat inzichten in een situatie en oplossingen voor problemen al latent aanwezig zijn in de coachee. Het is de taak van de coach om stapsgewijs de juiste vragen aan de coachee te stellen, zodat de beste inzichten en oplossingen naar boven komen ‘borrelen’.
12. Het TOTE-model
Het TOTE-model stelt dat je bij een probleem niet meteen na de eerste keer moet opgeven. Je moet blijven proberen en daarnaast onthouden dat falen niet bestaat. Van elke fout leer je immers. Maar wat moet je precies doen? TOTE staat voor: Test -> Operate -> Test -> Exit. Slaagt je poging, dan is het ‘Exit’. Slaagt je poging niet, dan verzamel je alle ‘Feedback’ op je poging en ga je terug naar Testfase 1.
Hoe past Life coaching eigenlijk op de werkvloer?
Life coaching is inhoudelijk vrij breed en veel van bovenstaande modellen sluiten hier dan ook op aan. Zeker is dat de coach zich richt op de persoonlijke groei van een coachee. Deze groei kan plaatsvinden op privégebied, maar ook op zakelijk gebied (op de werkvloer dus).
Kernactiviteiten bij life coaching zijn: ondersteuning, begeleiding, identificering en ordening van doelen en ontwikkeling van strategieën om ervoor te zorgen dat de coachee het beste uit zichzelf (en dus uit het leven) kan halen. En dat is uiteindelijk ook het doel van alle vorige modellen die we hier hebben benoemd.
Inhoud
