Zelfsturende Teams: voordelen, nadelen & randvoorwaarden

Zelfsturende teams zijn werkgroepen die grotendeels autonoom kunnen werken, met minimale supervisie. Teamleden kunnen efficiënt en doelgericht werken, mits aan de juiste organisatorische randvoorwaarden wordt voldaan. In de kern komt het concept voort uit een mentaliteit die veel belang hecht aan mensen, hun talenten en de vaardigheden die zij in een bedrijf inbrengen.

Wat zijn de voordelen van zelfsturing?

Gunstige werksfeer
Werknemers die graag autonoom werken, voelen zich op hun plek. Er is ruimte voor eigen inbreng, wat het werkplezier enorm vergroot en de bedrijfscultuur versterkt.

Minder zorgen
Leidinggevenden hebben aanzienlijk minder zorgen wanneer een team werkt als een geoliede machine. Er hoeft minder nauwlettend op iedere medewerker gelet te worden. Het team is resultaatverantwoordelijk en zelfregulerend.

Teamwork, gedeelde doelen en visie
De kans is groot dat er goede resultaten behaald worden, omdat alle groepsleden hetzelfde doel voor ogen hebben en daar efficiënt naartoe werken.

Grotere betrokkenheid bij het werk
Wie meer inspraak heeft op het werk, voelt zich automatisch meer betrokken. Dit leidt weer tot een groter verantwoordelijkheidsgevoel en betere prestaties. Men is meestal zeer gemotiveerd, creatief en bereid om met andere teams samen te werken.

Ontwikkelt leiderschapskwaliteiten
Ieder individu heeft eigen expertises en verantwoordelijkheden. Teamleden leren hoe ze een groep aansturen en soms ook welke leiderschapsstijl daarbij effectief is.

Wat zijn de nadelen van zelfsturende teams?

Groepsdenken
Het is niet altijd gemakkelijk om naar de mening van anderen te luisteren of zelfs maar kritiek te aanvaarden. Daarom is het moeilijk om een eensgezinde en samenwerkende groep te vormen.

Complex proces
Alle stukjes van de puzzel vinden is moeilijk, duur en tijdrovend. Teamwork heeft alleen succes als elk lid een passende rol krijgt toegewezen, die compatibel is met de rest van het team.

Individuele bijdragen zijn moeilijk te beoordelen
Omdat het team gedeelde verantwoordelijkheden heeft, is het lastig om de kwaliteit van het werk van een individueel lid te bepalen. Dit kan tot ontevredenheid leiden.

Hoe ontwikkel je zelfsturende teams?

Neem de juiste mensen aan
Om zelfsturende teams een succes te maken, heb je teamplayers nodig. Neem werknemers aan die van een uitdaging houden, taakgericht zijn, graag eigen keuzes maken en graag in groepsverband werken.

Geef meer verantwoordelijkheid en vrijheid
Werknemers moeten het gevoel hebben dat zij zeggenschap hebben over hun werkzaamheden. Empowerment is de basis. Laat teamleden hun eigen strategieën creëren, maar geef ze wel duidelijke doelen.

Verminder hiërarchische niveaus
Plaats zo veel mogelijk medewerkers op hetzelfde niveau, waardoor samenwerking steeds gebruikelijker wordt. Enige sturing door bijvoorbeeld een coördinator blijft waarschijnlijk noodzakelijk, van een klassieke top-down hiërarchie mag echter geen sprake zijn.

Stel kaders en een periodieke verantwoordingsplicht in
Je wilt je teams verantwoordelijkheid geven, maar hoeveel precies? Welke vrijheden zijn er om eigen keuzes te maken? Welke details moeten met een leidinggevende besproken worden? Stel duidelijke grenzen zodat iedereen weet wat er wordt verwacht.

Heb geduld
Het kan even duren voordat de dynamiek in een zelfsturend team in de praktijk helemaal gesetteld is. Mensen moeten vertrouwd worden met hun verantwoordelijkheden en leren hoe ze op elkaar moeten inspelen.

Leer omgaan met fouten van het team
Het is bijna onvermijdelijk dat er fouten gemaakt worden, vooral in het begin. Raak niet in paniek. Wat kan er gedaan worden om deze fouten in de toekomst te voorkomen?

Daag het team uit
Motiveer het team. Stel grote doelen en loof bijvoorbeeld bonussen uit als doelstellingen behaald worden.