Je werknemer vraagt verlof aan voor zijn eigen huwelijk of de begrafenis van een familielid. Hoe ga je hier als werkgever mee om?
Als werkgever krijg je soms te maken met werknemers die verlof aanvragen voor speciale situaties. Dit noemen we bijzonder of buitengewoon verlof. Maar wat houdt dit precies in en hoe ga je hier als werkgever mee om?
In dit artikel leggen we uit wat bijzonder verlof is, wanneer werknemers hier recht op hebben en waar je op moet letten bij het toekennen ervan.
Wat valt onder bijzonder verlof?
Bijzonder verlof is bedoeld voor persoonlijke gebeurtenissen die buiten de reguliere verlofregelingen vallen. Hoewel de wet hier geen specifieke regels voor heeft, worden in veel cao's of arbeidsovereenkomsten afspraken gemaakt over bijzonder verlof.
Voorbeeldsituaties van bijzonder verlof
- Familieomstandigheden: denk aan het bijwonen van een huwelijk van een familielid of het regelen van zaken rondom een overlijden.
- Verhuizing: werknemers kunnen vrij krijgen voor een verhuizing zonder vakantiedagen op te offeren.
- Examen: volgt je werknemer een cursus die relevant is voor de functie? Dan kan hij of zij bijzonder verlof vragen voor het examenmoment.
Hoeveel uur geef je bijzonder verlof?
Hoeveel uur buitengewoon verlof is gebruikelijk in zulke situaties? Wettelijk gezien is er daar niks over vastgelegd. Je zult in de cao moeten kijken welke afspraken er gelden. Is er geen cao? Dan moet je zelf afspraken maken met het personeel over bijzonder verlof en deze bijvoorbeeld vastleggen in een personeelshandboek.
Gebruikelijke duur van bijzonder verlof
- Huwelijk: gaat de medewerker zelf trouwen? Dan krijgt hij of zij vaak 2 tot 4 dagen buitengewoon verlof. Voor huwelijken van eerste- en tweedegraads familieleden geldt meestal 1 vrije dag.
- Overlijden: voor sterfgevallen in de eerste graad is 4 dagen buitengewoon verlof gebruikelijk. Voor familieleden in de tweede graad krijgt iemand vaak 2 vrije dagen. Voor overlijdens van overige familieleden wordt vaak alleen voor de begrafenis zelf vrij gegeven. Dit buitengewoon verlof staat los van het calamiteitenverlof dat nodig is om de acute zaken te regelen.
- Verhuizing: medewerkers krijgen meestal 1 dag vrij voor een verhuizing.
- Huwelijksjubileum: viert de medewerker of een van zijn ouders een jubileum? Dan wordt hier vaak 1 dag vrij voor gegeven.
Is bijzonder verlof wettelijk verplicht?
Het simpele antwoord is: nee, bijzonder verlof is niet expliciet vastgelegd in de wet. Toch kun je als werkgever wel verplicht zijn het toe te kennen, bijvoorbeeld omdat dit is opgenomen in de cao, arbeidsovereenkomst of het personeelshandboek. Zorg er dus voor dat je de regels kent en deze correct toepast.
Als de regels omtrent bijzonder verlof nergens zijn vastgelegd, is het verstandig om hier duidelijk bedrijfsbeleid over op te stellen. Dit zorgt voor transparantie en voorkomt misverstanden.
Loon tijdens bijzonder verlof
Moet je een werknemer doorbetalen tijdens zijn bijzonder verlof? Het antwoord is bijna altijd ja. Maar wat de regels precies zijn, staat in de cao, arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement.
Zijn doktersbezoeken buitengewoon verlof?
Veel medewerkers gaan er vanuit dat hun doktersbezoek onder bijzonder verlof valt, maar dat is bijna nooit zo. Veel werkgevers hebben vastgelegd dat dokters- en tandartsbezoeken buiten werktijd moeten plaatsvinden.
Kan het echt niet anders? Dan kunnen medewerkers wel recht hebben op calamiteitenverlof. Bijvoorbeeld als er met spoed een kies moet worden getrokken.
Voor zwangere werknemers gelden andere regels. Zwangerschapscontroles mogen onder werktijd plaatsvinden en moeten gewoon worden doorbetaald.
Hoe ga je om met een verzoek om bijzonder verlof?
Stel dat je een verzoek tot bijzonder verlof krijgt. Waar moet je als werkgever dan rekening mee houden?
- Beoordeel het verzoek
De eerste stap is het verzoek beoordelen. Sla de bedrijfsregels eropna en controleer of het verzoek binnen de kaders van buitengewoon verlof valt. - Communiceer je conclusie
Breng de werknemer op de hoogte van je beslissing. Licht toe hoeveel uur verlof je geeft en of de medewerker doorbetaald wordt. - Stel je flexibel op
Probeer je een beetje flexibel op te stellen als je een verzoek tot buitengewoon verlof binnenkrijgt, zeker als het gaat om overlijdens. In de cao is vaak niets opgenomen over het overlijden van beste vrienden, terwijl de impact daarvan groter kan zijn dan het overlijden van een opa of oma. Bekijk per situatie hoe je de medewerker kunt helpen en bijstaan. Dat levert tevreden en gemotiveerde werknemers op die betrokken zijn bij het bedrijf.