Geboorteverlof, zorgverlof, calamiteitenverlof... wat moet je als werkgever allemaal regelen bij alle soorten verlof?
Als werkgever krijg je te maken met verschillende soorten verlofaanvragen. Je medewerkers hebben niet alleen recht op vakantiedagen, maar ook op verlof bij speciale situaties, zoals de geboorte van een kind of een overlijden. Welke soorten verlof zijn er, en waar moet je rekening mee houden?
1. Wettelijk en bovenwettelijk verlof
Je bent verplicht om je medewerkers minimaal vier keer het aantal uren dat ze per week werken aan verlof te geven. Werkt iemand 40 uur per week? Dan heeft hij of zij recht op 160 uur verlof per jaar. Dit zijn de wettelijke vakantiedagen.
Je mag je medewerkers ook extra vakantiedagen laten opbouwen. Dit wordt bovenwettelijk verlof genoemd en de regels daarover zijn vaak vastgelegd in de cao.
Dit moet je erover weten
- Medewerkers moeten hun vakantie altijd aanvragen.
- Je mag binnen 2 weken bezwaar maken tegen de aanvraag, maar alleen als er sprake is van zwaarwegende bedrijfsbelangen, als iemand niet genoeg vakantiedagen heeft, of als er sprake is van collectieve vakantiedagen, zoals in de bouw of het onderwijs.
- Wettelijke vakantie-uren blijven 6 maanden na het kalenderjaar waarin ze opgebouwd zijn geldig.
- Je moet werknemers actief stimuleren hun dagen op te nemen.
2. Zwangerschaps- en bevallingsverlof
Is een van je medewerkers zwanger? Dan heeft deze persoon recht op minimaal 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dit verlof bestaat uit:
- Zwangerschapsverlof
Gaat in vanaf 6 tot 4 weken voor de uitgerekende datum. - Bevallingsverlof
De medewerker heeft recht op 10 weken verlof na de bevalling, ongeacht of de bevalling eerder of later plaatsvond dan verwacht. Bevalt iemand later dan de uitgerekende datum? Dan is het totale verlof dus langer dan 16 weken.
Dit moet je erover weten
- Uiterlijk 2 weken voor de ingang van het verlof vraag je een WAZO-uitkering aan bij het UWV. Deze bedraagt 100 procent van het dagloon van je werknemer. Die betaal je met deze uitkering dus volledig door.
- Je bent verplicht iemand 4 weken voor de uitgerekende datum met verlof te sturen.
- In het geval van tweelingen of meerlingen moet je iemand 20 weken verlof geven.
3. Geboorteverlof (partnerverlof)
De partner van de moeder heeft recht op geboorteverlof (ook wel partnerverlof genoemd). Dit verlof duurt één keer het aantal werkuren per week. Werkt iemand 32 uur? Dan krijgt hij of zij 32 uur geboorteverlof.
Daarnaast kan de werknemer aanvullend geboorteverlof aanvragen van maximaal 5 weken.
Dit moet je erover weten
- De medewerker mag het geboorteverlof achter elkaar opnemen of verspreid over een periode van 4 weken na de bevalling.
- Wil je medewerker aanvullend geboorteverlof? Dan vraag je dit voor hem of haar aan via het UWV.
- Je mag het aanvullend geboorteverlof niet weigeren. Maar je mag wel tot 2 weken van tevoren nog aanpassingen voorstellen, zoals andere dagen of weken. Dit mag alleen bij zwaarwegend bedrijfsbelang.
4. Betaald ouderschapsverlof
Het betaalde ouderschapsverlof is 9 weken. Sinds 2022 krijgen medewerkers 70 procent van hun loon doorbetaald, mits ze het ouderschapsverlof in het eerste levensjaar van het kind opnemen.
Dit moet je erover weten
- De medewerker mag de uren verspreid of aaneengesloten opnemen. Dit gebeurt in overleg.
- Je vraagt het betaalde ouderschapsverlof aan voor de werknemer bij het UWV.
- Het ouderschapsverlof geldt per kind. Bij een tweeling is er dus sprake van twee keer ouderschapsverlof.
5. Onbetaald ouderschapsverlof
Er is ook onbetaald ouderschapsverlof. Medewerkers met kinderen tot 8 jaar hebben recht op 17 weken onbetaald ouderschapsverlof.
Dit moet je erover weten
- Je mag het onbetaalde ouderschapsverlof niet weigeren, maar je mag in geval van zwaarwegend bedrijfsbelang wel vragen het verlof anders in te roosteren.
6. Adoptie- en pleegzorgverlof
Werknemers die een kind adopteren of in pleegzorg nemen, hebben recht op 6 weken adoptie- en pleegzorgverlof. Dit moet in een periode van 26 weken worden opgenomen. De startdatum gaat in vanaf 4 weken voor de komst van het kind en eindigt 22 weken nadat het kind in het gezin is gekomen.
Dit moet je erover weten
- Als werkgever regel je dit verlof voor je medewerker bij het UWV. Het verlof is voor 100 procent gelijk aan het dagloon.
- De werknemer bouwt gewoon vakantiedagen op in deze periode. Je mag hem of haar niet vragen te compenseren met vakantiedagen.
- Het verlof mag aaneengesloten en verspreid opgenomen worden.
7. Kortdurend zorgverlof
Krijgt je medewerker te maken met een ziektegeval in de naaste omgeving? Dan heeft hij of zij recht op kortdurend zorgverlof. Dit is maximaal 2 keer het aantal uur dat hij per week werkt, oftewel: 2 weken. Het verlof moet binnen 12 maanden worden opgemaakt.
Dit moet je erover weten
- De medewerker moet aantonen dat hij de enige is die deze zorg kan verlenen.
- Je mag de medewerker om bewijs vragen, zoals het aanleveren van een afsprakenbriefje van de huisarts.
- Het kortdurende zorgverlof moet altijd worden gemeld voordat het officieel ingaat.
- De medewerker bouwt tijdens het zorgverlof vakantiedagen op. Dit mag je dus niet van iemands vakantiedagen aftrekken.
- Je mag zorgverlof alleen weigeren als je bedrijf daardoor in de problemen komt.
- Je moet iemand 70 procent van zijn loon doorbetalen. Is dat lager dan het minimumloon? Dan betaal je gedurende het verlof het minimumloon.
8. Langdurend zorgverlof
Is de zorgsituatie ernstig en langdurig? Dan kan de werknemer langdurend zorgverlof opnemen. Dit bedraagt maximaal 6 keer het aantal uur dat iemand per week werkt. Deze uren moeten binnen 12 maanden worden opgenomen.
Dit moet je erover weten
- Je mag langdurend zorgverlof alleen weigeren bij zwaarwegende bedrijfsbelangen.
- Je hoeft de medewerker in deze periode niet door te betalen.
- Heb je eenmaal toestemming gegeven voor verlof, dan mag je dit niet meer terugdraaien.
- De werknemer blijft vakantie-uren opbouwen tijdens zijn zorgverlof.
9. Calamiteitenverlof
Soms hebben werknemers direct verlof nodig, bijvoorbeeld bij een sterfgeval, acuut doktersbezoek of een ziek kind dat opgehaald moet worden. In zulke gevallen kan een medewerker calamiteitenverlof (ook wel kort verzuimverlof) opnemen.
Dit moet je erover weten
- In principe mag je een verlofverzoek in geval van noodgevallen niet weigeren.
- Je mag iemand wel achteraf vragen om aan te tonen dat het nodig was om verlof aan te vragen.
- Je moet het salaris volledig doorbetalen tijdens een calamiteitenverlof.
- Er geldt geen maximum aantal uur dat iemand kort verzuimverlof mag opnemen. Hoeveel uur iemand vrij krijgt, is afhankelijk van de situatie.
10. Bijzonder of buitengewoon verlof
In de wet is niets vastgelegd over bijzonder of buitengewoon verlof. Wel staan hier vaak regels over in de cao, arbeidsovereenkomst of het bedrijfsreglement. Dit verlof kan worden aangevraagd voor persoonlijke situaties die buiten de reguliere verlofregelingen vallen.
Dit moet je erover weten
- Bijzonder verlof geldt bijvoorbeeld voor begrafenissen, huwelijken en jubilea.
- Hoeveel dagen iemand vrij krijgt, is per bedrijf verschillend. De regels staan vaak in de cao.
- Het loon wordt doorgaans doorbetaald.
Belangrijk: verlof en cao-afspraken
De regels hierboven zijn gebaseerd op de regels die zijn bepaald door de Rijksoverheid. Maar het kan zo zijn dat er in de cao andere afspraken rondom verlof zijn opgenomen. Als dat zo is, dan gelden de afspraken in de cao, ook als die nadelig uitpakken voor jou als werkgever. Controleer dus altijd de cao voordat je een verlofaanvraag goedkeurt of afwijst.