Werken in het Buitenland: hoe bereid je je voor?

1. Besluit waar je wilt werken

Je hebt misschien al een land bezocht waar je graag wilt werken. Zo niet, verdiep je dan in de gewoontes en de (werk)cultuur van het land, anders krijg je een cultuurshock. Vraag jezelf dan ook het volgende af:

• Wil je binnen of buiten Europa werken?
• Wil je een vaste baan of tijdelijk werk, zoals vakantiewerk?
• Hoelang wil je in het buitenland werken?
• Kun je of ben je bereid je aan te passen aan de gewoontes en de cultuur?
• Heb je een partner en/of kinderen? Wat vinden die ervan? Zouden die ook in het land kunnen aarden?

2. Doe (nog meer) vooronderzoek

Wonen en werken in het buitenland brengt natuurlijk meer met zich mee dan waarden, normen en levensstijl. Onderzoek voor een land dus ook alvast hoe het zit met:

• Je zorgverzekering
• Je overige verzekeringen (bijv. voor auto en woning)
• Je pensioen
• Je (eventuele) uitkeringen
• Het onderwijs voor je kinderen
• Belastingen

Check alvast bij EURES

Als je in een land binnen Europa wilt werken, kun je via samenwerkingsnetwerk EURES wat vooronderzoek doen. Bekijk hier per land hoe het is om daar te wonen en te werken.

3. Zoek je baan in het buitenland

Weet je in welk land je wilt werken? Onderzoek dan welke banen daar beschikbaar zijn. Handige bronnen hiervoor zijn:

• Nationale vacaturewebsites
• Internationale vacaturewebsites
• (Buitenlandse) Werving- en selectiebureaus, recruitmentbureaus of detacheringsbureaus
• Social media (bekijk de pagina's van bedrijven in het buitenland)
• Je eigen netwerk. Vertel je contacten wat je zoekt en vraag ze om je te helpen.
• Banenbeurzen (waar internationale bedrijven staan)

Een andere mogelijkheid is dat je via je huidige werkgever aan een baan in het buitenland komt. Misschien staat jouw werkgever ervoor open om je te verplaatsen naar een buitenlandse post?

4. Check de arbeidsvoorwaarden van de baan

In Nederland verschillen de arbeidsvoorwaarden vaak per functie, per branche of per sector. In veel andere landen is dit niet anders. Kom je een buitenlandse vacature tegen? Onderzoek hoe het zit met de (hoogte van) je salaris, eventuele bonussen, de belastingen en de arbeidsrechten. Je wilt er immers niet op achteruit gaan.

5. Onderzoek of je een visum nodig hebt

Voor sommige landen heb je een visum nodig om er op vakantie te mogen, maar ook om er te mogen wonen en te werken. Voor dit laatste bestaan twee hoofdregels:

1. Ben je een Europeaan en wil je in een Europees land werken? Voor EU-landen heb je geen visum nodig. Voor Europese landen die buiten de EU vallen, heb je misschien wel een visum nodig.
2. Ben je een Europeaan en wil je in een land buiten Europa werken? Je hebt dan voor veel landen een visum nodig.

Vraag je visum op tijd aan

De aanvraag en ontvangst van een visum kan lang duren, vooral als je buiten Europa wilt werken. Vraag je visum dus op tijd aan, ook voor je eventuele partner en kinderen!

Waar vraag je een visum aan?

Een visum aanvragen doe je bij de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat in het land waar je wilt wonen en werken. Zoek de contactgegevens van ambassades en consulaten op via de Rijksoverheid.

6. Onderzoek of je een werkvergunning nodig hebt

Een werkvergunning is een document waarin staat dat je toestemming hebt om in een bepaald land te mogen werken. Je hebt deze vergunning nodig voor vrijwel alle landen die buiten de EU vallen (als je zelf uit een EU-land komt). Onderzoek dus of je een werkvergunning nodig hebt. Ga dit ook na voor je partner, als je die hebt.

Verder is het heel belangrijk dat je zo vroeg mogelijk start met de aanvraag van de vergunning. Eisen, regels en wetten hierover verschillen namelijk vaak per land.

7. Bereid je sollicitatiedocumenten voor

De manier waarop je moet solliciteren verschilt soms per land. Bereid je daarom goed voor met deze extra tips:

• Pas je cv en je sollicitatiebrief aan naar de normen van het land waar je solliciteert. Maak eventueel een Europass cv. Dit is een cv-opzet die door veel Europese landen wordt begrepen.
• In sommige landen is het heel normaal dat je ook je certificaten, diploma's en referenties meestuurt als je solliciteert. Laat die eventueel wel eerst vertalen door een beëdigd vertaler.
• Zorg ervoor dat je certificaten en diploma's geldig zijn in het land waar je wilt werken. Laat ze anders legaliseren. Dit kan, bijvoorbeeld, via drie organisaties:
  

1. Internationale Diplomawaardering (IDW)
2. Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)
   1. Nederlandse organisatie voor internationalisering in onderwijs of: Netherlands Universities Foundation For International Cooperation (Nuffic)

Kijk voor meer informatie over de legalisering van documenten op de website van de Rijksoverheid.

8. Maak een financieel plan

Documenten aanvragen of omzetten, nieuwe verzekeringen regelen én verhuizen (inclusief het importeren van je auto) kost vaak veel geld. Misschien heb je ook een koophuis in Nederland en krijg je daardoor straks te maken met dubbele woonlasten. Daarbovenop kan het voorkomen dat de kosten voor bepaalde producten en diensten in het buitenland hoger zijn dan in Nederland.

Laat je dus niet verrassen. Maak vooraf een financieel plan waarin je alle kosten op een rij zet.

Hoe stel je een financieel plan op?

Op het web staan verschillende instructies om je persoonlijke financiële plan op te stellen. Wil je dit niet zelf doen? Vraag dan om advies bij een financieel adviseur, bijvoorbeeld via je bank. Belangrijk is dat je straks precies weet of je alle kosten kunt dragen. Probeer in je plan sowieso wat spaargeld te reserveren voor noodgevallen.

9. Open een buitenlandse bankrekening (optioneel)

Ga je in een land binnen de EU-werken? Je kunt zaken gewoon vanuit je Nederlandse bankrekening betalen, zonder extra kosten.

Ga je in een land buiten de EU-werken? Open dan een bankrekening in dat land, zeker als je er voor langere tijd gaat werken. Aan betalingen vanuit een Nederlandse bankrekening naar een buitenlandse bankrekening zitten namelijk kosten verbonden.

Hoe begin je?

Vraag bij je huidige bank naar de mogelijkheden om een bankrekening in het buitenland te openen. De kans is dan groter dat de overgang soepel verloopt.

10. Zoek naar woonruimte

Ga je woonruimte zoeken in het buitenland? Dit kan op verschillende manieren.

• Zoek via Nederlandse woonplatformen.
• Zoek via buitenlandse woonplatformen.
• Zoek via social media en plaats eventueel een oproep met daarin je woonwensen.
• Misschien verander je niet van werkgever, maar wel van land. Vraag je werkgever of die je helpt met het zoeken naar huisvesting. Lees hierover ook alvast: Verhuiskostenvergoeding via je werkgever.

Huurhuis of koophuis?

Werk je tijdelijk in het buitenland? Denk dan aan het huren van een woning. Je kunt altijd nog kijken naar een koophuis.

Werk je in vaste dienst in het buitenland? Afhankelijk van je budget en je omstandigheden, kun je kiezen voor een huurhuis of koophuis. Koop je een tweede huis in het buitenland? Let dan ook even op de belastingregels voor een tweede woning.

Wat mag je eigenlijk meenemen?

Ga je naar een land buiten de EU? Sommige goederen mag je niet zomaar invoeren of uitvoeren. Je moet dan invoer- of uitvoeraangifte doen bij de douane. Kijk daarom ook even op de douanepagina van de belastingdienst.

11. Volg een taalcursus (optioneel)

Ga je (voor langere tijd) in het buitenland werken? Zorg dat je op zijn minst basiskennis hebt van de taal die daar gesproken wordt. Start op tijd met een cursus, online of offline. Of regel een cursus als je al in het land woont. Kijk bijvoorbeeld eens of er in jouw gekozen land ook expatverenigingen of -organisaties actief zijn. Vaak kun je je via hen aansluiten bij een taalcursus voor buitenlanders.