Arbeidsproductiviteit berekenen en verhogen (13 tips)

Wat is arbeidsproductiviteit?

Arbeidsproductiviteit (apt) is een kengetal, dat de gemiddelde arbeidsprestatie (productie, toegevoegde waarde) van één werknemer over een bepaalde periode uitdrukt. Belangrijk: deze vorm van arbeidsrendement beslaat slechts één deelgebied van de totale productiviteit van een onderneming. Een ander onderdeel is bijvoorbeeld de productiecapaciteit van machines (machinerendement of Overall Equipment Effectiviness).

Hoe bereken je arbeidsproductiviteit?

Met een eenvoudige vergelijking kun je de productiviteit per individu, team of zelfs afdeling bijhouden: Arbeidsproductiviteit (apt) = totale output / totale input. Arbeidsrendement kan uitgedrukt worden in het aantal producten of de waarde van de productie.

Voorbeeld
Als 50 werknemers in één week voor € 185.000,- aan goederen of diensten genereren, delen we € 185.000,- door 50. Uitkomst: één werknemer genereert wekelijks € 3.700,-.

Hoe zinvol is het om arbeidsproductiviteit te berekenen?

De arbeidsproductiviteitsmeting is eenvoudig te begrijpen en berekenen, maar de betekenis ervan is op zichzelf beperkt.

• De formule houdt geen rekening met de kosten voor werknemers, machines, werkuitrusting en andere beschikbare materialen. Daardoor kunnen er geen conclusies getrokken worden over de oorzaken van een hoge of lage productiviteit van werknemers.
• Ook houdt de formule geen rekening met de kwaliteit van de arbeidsprestatie, die vaak niet in een eenheid uitgedrukt kan worden. Een onderneming heeft niets aan een wiskundig hoge productiviteit, als veel producten gebreken vertonen.

Hoe verhoog je de arbeidsproductiviteit van werknemers?

1. Leid je personeel op
Goed opgeleide werknemers presteren beter en maken minder fouten. Ze ontwikkelen hun eigen ideeën en kunnen zelfstandig je producten en processen optimaliseren.

2. Creëer beloningssystemen
Een aantrekkelijk salaris en andere financiële beloningen, zoals bonussen, kunnen op bepaalde gebieden motiverend werken.

3. Voer standaardprocessen in
Definieer efficiënte en op elkaar afgestemde processen waar iedereen zich aan houdt. Evalueer deze processen regelmatig en blijf ze optimaliseren.

4. Automatiseer werkprocessen
Door goede software te gebruiken of processen volledig te automatiseren, ontlast je je medewerkers. Zij kunnen zich dan op belangrijke taken concentreren.

5. Gebruik de timeboxing-methode
Help je medewerkers bij het stellen van prioriteiten. Plan per werkzaamheid een duidelijke begin- en eindtijd in. Deel veelomvattende, ‘grote' taken op in kleine deelactiviteiten (arbeidsdeling) en voorkom dat medewerkers onnodig lang aan bepaalde taken werken.

6. Creëer ergonomische werkplekken
Gezonde werknemers die zich prettig voelen op het werk presteren consequent beter.

7. Ontwikkel een passend gezondheidsbeleid
Hoe meer we bewegen, hoe fitter we ons voelen. Energieke werknemers verzetten meer werk en zijn minder snel afgeleid.

8. Houd je aan pauzeschema's en werktijden
Gun je werknemers voldoende pauzes, respecteer hun vrije uren en weekends. Dit zal je helpen hun productiviteit op de lange duur op peil te houden.

9. Bied flexibele roosters aan
Als werknemers hun werktijden aan hun eigen behoeften en bioritme kunnen aanpassen, zullen ze tijdens hun werktijd gemotiveerder en productiever zijn. Ook als zij (noodgedwongen) thuiswerken. Belangrijk om te weten: uit onderzoek blijkt dat er daadwerkelijk een verschil is tussen ochtend- en avondmensen. (Genome-wide association analyses of chronotype in 697,828 individuals provides insights into circadian rhythms, Jones et al, 2019).

10. Toon waardering
Stimuleer medewerkersbetrokkenheid. Werknemers die zich gewaardeerd voelen, zijn gemotiveerder en tevredener, waardoor ze beter presteren.

11. Plan vooruit
Breek een groter doel op in kleine stukjes en verdeel dit over een realistische tijdspanne. Op welk moment wil je tussendoelen bereiken en hoe ga je dat doen? Zorg voor een consequente werklast, vermijd zowel inactiviteit als overbelasting van je werknemers.

12. Meet gegevens van werknemers anoniem
Houd de productiviteit van je werknemers voortdurend in de gaten. Zo kun je veranderingen signaleren en vroegtijdig actie ondernemen om ‘productiviteitskillers' te elimineren.

13. Stop met multitasken
Onderzoek heeft aangetoond dat multitasken ons brein vaak beperkt. We nemen informatie minder goed op, wat onze prestaties negatief beïnvloedt. Bron: Supertaskers: Profiles in extraordinary multitasking ability, Strayer & Watson, 2010.

Uit een ander onderzoek bleek dat multitaskers een kleiner werkgeheugen hebben; ze presteren een stuk slechter op cognitieve en eenvoudige geheugentaken. Opvallend detail: zélf denken multitaskers dat ze juist beter presteren. Bron: Minds and brains of media multitaskers: Current findings and future directions, Uncapher & Wagner, 2018.