Opleiding vs. (werk)ervaring: wat is belangrijker?

Iedere vacature bevat informatie over een vereist of gewenst opleidingsniveau. Hetzelfde geldt voor het onderdeel werkervaring. Maar wat vinden werkgevers en recruiters nu écht belangrijk?

Waarom een opleiding waardevol is

Kennis en vaardigheden
Als je pas afgestudeerd bent, kan een graad of diploma dienen als bewijs dat je de kennis hebt verworven die nodig is voor een functie in het door jou gekozen vakgebied. Potentiële werkgevers zullen je zien als iemand die goed op de hoogte is en weinig bijscholing op de werkvloer nodig heeft, wat hen zowel minder tijd als geld kost. Werkervaring kan je een goede match geven voor een bepaalde baan, maar zonder een hogere opleiding kan het zijn dat je de kennis en vaardigheden mist die belangrijk zijn voor de toekomst.

Reputatie
Een certificaat, diploma of graad impliceert ambitie en een drang om te leren. Goede eindcijfers kunnen een indicatie zijn voor toekomstige prestaties. Heb je een diploma behaald terwijl je fulltime werkte? Jouw toewijding zal niet onopgemerkt blijven tijdens sollicitatiegesprekken. Let echter wel op: niet elke opleiding is gelijkwaardig. Iemand die een diploma heeft behaald bij een topuniversiteit, zal meer kansen krijgen dan een kandidaat die is afgestudeerd bij een instituut dat minder goed staat aangeschreven.

Salaris
Dat meer scholing vaak leidt tot een hoger inkomen zal weinigen verbazen. De loonwijzer van Werkzoeken.nl onderstreept deze stelling. Werknemers met een wo-opleiding verdienen het meest (€ 1.915,- bruto p.m.), gevolgd door professionals op hbo-niveau (€ 1.850,-), mbo opleidingsniveau (€ 1.775,-), en lbo/vmbo-niveau (€ 1.735,-). Werknemers op havo-/vwo-niveau sluiten de rij met een bruto maandsalaris van € 1.730,-.

Hoger of meer onderwijs sluit daarnaast nauw aan bij lagere werkloosheidscijfers, zo blijkt uit data van het CBS.

• 4,3% van de totale beroepsbevolking was in het derde kwartaal van 2020 werkloos, 1,1 procentpunt meer dan een jaar eerder.
• Het werkloosheidspercentage was het hoogst onder mensen met alleen basisonderwijs: 11,7% (+4,2%).
• De werkloosheid was het laagst onder professionals met een hbo- of wo-masterdiploma of doctoraat (2,5%, +0,5%) en hbo- of wo-bachelor (2,9%, +0,6%).

Waarom werkervaring waardevol is

Het is goed mogelijk dat een HR-manager meer waarde hecht aan ervaring die is opgedaan bij vorige werkgevers of tijdens stages.

Theorie versus praktijk
Het afronden van een hogere opleiding bewijst alleen dat je kunt slagen in de academische wereld, niet in een echte werksituatie. Praktische (zachte) vaardigheden, zoals werken in teamverband, of omgaan met kritiek, leer je het beste on-the-job. Ervaren kandidaten kunnen vaak direct productief worden en hebben geen intensieve (en dure) bijscholing nodig.

Concrete resultaten
Succes op de werkvloer geeft inzicht in je potentie. Hoe heb je bijgedragen aan het bedrijfsresultaat? Heb je nieuwe orders binnengehaald, leidinggegeven, afdelingen gereorganiseerd en/of prijzen gewonnen?

Up-to-date
Een 20 jaar oude diploma zegt weinig over wat een kandidaat NU te bieden heeft. Hoger onderwijs is vooral belangrijk voor mensen die zich in een vroeg stadium van hun carrière bevinden. Naarmate je verder komt, kunnen werkervaring en het verwerven van nieuwe vaardigheden aan belang winnen.

Werkervaring vs. opleiding

Dat er is geen duidelijke ‘winnaar' is als het gaat om ervaring versus onderwijs, blijkt onder meer uit het volgende:

• Hoe relevant of belangrijk ervaring of scholing is, hangt grotendeels af van het soort werk dat je gaat doen. In de technische sector (inclusief de ICT) kan een recente hbo- of wo-opleiding je een voorsprong geven op kandidaten die het van hun ervaring moeten hebben. Daartegenover: in de bouw zal men werkervaring om voor de hand liggende redenen belangrijker vinden dan onderwijs.
• Voor sommige werkgevers is een universitaire graad wellicht te vervangen door werkervaring, maar vaker is een afgeronde opleiding vereist. Bedenk ook op dat in bepaalde sectoren, zoals de gezondheidszorg en het onderwijs, scholing noodzakelijk is om in aanmerking te komen voor de noodzakelijke certificering.