Speuren naar valse papieren en illegale goederen: klinkt dit spannend en uitdagend? Voor een douanemedewerker bij de douane is dit dagelijkse kost!
Wat is een douanemedewerker bij de douane?
Een douanemedewerker bij de douane checkt of de invoer, uitvoer en doorvoer van goederen volgens nationale en internationale regels verlopen.
Andere namen voor dit beroep zijn:
- Douanier
- Douanebeambte
- Douaneambtenaar
Taken van een douanier
Welke taken voer je uit als je als douanemedewerker in dienst bent bij de douane? Twee dingen zijn zeker:
- Wat je precies doet, hangt mede af van je specialisatie. Sommige douaniers controleren alleen goederen, anderen voeren (ook) administratieve taken uit.
- Geen dag is hetzelfde, want je kunt van alles tegenkomen.
Omdat de taken per douanier uiteen kunnen lopen, geven we hier alleen de meest voorkomende taken weer.
Kennis van wetgeving
Je weet welke wettelijke regels gelden voor import, export, fraude en belastingen. Je weet dus ook welke papieren bij welke goederen horen en of over deze goederen accijnzen, invoerbelastingen of verbruiksbelastingen zijn betaald. Je weet ook welke stappen moeten volgen als je verboden goederen en/of valse papieren aantreft.
Controleren op verboden goederen
Je checkt op goederen die het land niet in of uit mogen. Denk aan illegale goederen zoals drugs, wapens of namaakproducten, maar denk ook aan verboden diersoorten (levend of opgezet). Je controleert daarom personen en bagage. Afhankelijk van waar je werkt, controleer je ook vrachten in auto's, vrachtwagens, schepen of vliegtuigen.
Administratie verrichten
Voor verwerking van douaneaangiftes gebruik je een geautomatiseerd systeem, namelijk het Douaneaangiften Management Systeem (DMS). Bij overtredingen stel je ook (boete)rapporten op en je informeert de betrokkenen hierover.
Samenwerken met andere instanties
Voor controle en toezicht op verboden goederen werk je samen met o.a. de politie, de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) en de FIOD (Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst).
Voor de opsporing van verboden goederen gebruik je vaak een scanner, maar het is ook mogelijk dat je met een speurhond werkt. Of je werkt met een collega die een speurhond heeft. Je kunt dus maar beter niet allergisch zijn voor honden!
Hoe word je douanemedewerker bij de douane?
De Rijksoverheid biedt een douaneopleiding aan. Deze opleiding volg je intern, dus bij de douane zelf. Je leert dan over:
- Het uitvoeren van (fysieke) controles
- Het verwerken van documenten
- Nationale en internationale wet- en regelgeving
Specialisaties
De basisopleiding duurt ongeveer zes maanden, maar je kunt er ook voor nog kiezen om je te specialiseren. Je bereidt jezelf dan voor op een baan bij een van deze afdelingen:
- Het fysiek toezicht (je voert vooral fysieke inspecties uit).
- De aangiftebehandeling (je houdt je vooral bezig met de administratie).
- Het klantmanagement (je hebt contact met bedrijven en transporteurs over vrachten).
- Het Douane Landelijk Tactisch Centrum (DLTC). Hier werk je aan de kwaliteit van de werkprocessen bij de douane.
Verder zijn er nog bijscholings- en nascholingsmogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld (aanvullende) cursussen volgen in regelgeving digitale systemen of internationale handel.
Wat is de eis om te mogen starten met de opleiding?
De enige voorwaarde om te mogen starten met de opleiding is dat je minimaal een vmbo-diploma hebt, maar let op: als je straks in de klantmanagement of bij het DLTC wilt werken, is een wat hoger opleidingsniveau eigenlijk wel een "must".
Verder moet je ook bereid zijn om wettelijke regels uit je hoofd te leren, want op basis van deze regels voer je dagelijks je werk uit.
Benodigde vaardigheden en competenties
Welke vaardigheden en competenties moet je onder de knie hebben als je wilt werken als douanier? Bekijk deze lijst en je weet het.
- Oog voor detail
Het is heel belangrijk dat je een goed oog hebt voor detail: niets mag je namelijk ontgaan als je personen, goederen en documenten checkt. - Focus
Je moet met veel nationale en internationale regels en wetten rekening houden. Je moet zelfs snel kunnen schakelen als ergens regelgeving op toegepast moet worden. Een scherpe focus komt dan heel goed van pas. - Integriteit
Je bent zeer integer. Je volgt regels en wetten plichtsgetrouw op en je maakt hierbij geen uitzonderingen. Je gaat op een eerlijke manier te werk als je goederen inspecteert en je vult documenten waarheidsgetrouw in. - Communicatie
Je communiceert duidelijk over controles, procedures en regelgeving naar reizigers en samenwerkende partijen toe. Zo weet iedereen wat er precies aan de hand is en wat er nog moet gebeuren. - Stressbestendig
Niet alle controles of procedures verlopen even vlot. Vaak zit er ook flink wat (tijds)druk op de werkzaamheden, dus je doet er goed aan om aan je stressbestendigheid te werken. - Sociaal
Je moet je soms diplomatisch opstellen om iets te kunnen controleren of te regelen. Dit houdt in dat je rustig en respectvol omgaat met reizigers, transporteurs of met personeel vanuit andere overheidsinstanties.
Waar werkt een douanier?
Je werkt op een plek waar goederen ons land binnenkomen. Denk aan:
- Vliegvelden (bijv. op Schiphol)
- Havens (bijv. in Rotterdam)
- Grensovergangen en controleposten
Kortom, er zijn verschillende plekken waar je terechtkunt voor een baan als douanier. De locatie bepaalt in zekere mate ook waar en wat je gaat controleren. Bijvoorbeeld: op een vliegveld controleer je vrachten voor vliegtuigen en in de haven controleer je vooral vrachten voor schepen.
Wat zijn de werktijden van een douanemedewerker?
Op een vliegveld of haven of aan een grenspost loopt het vervoer 24 uur lang door. Dit betekent dat je op onregelmatige tijden zult moeten werken, soms ook 's nachts.
Doorgroeimogelijkheden voor een douanier
De doorgroeimogelijkheden hangen mede af van je opleidingsniveau. Je begint meestal met controles en administratieve taken, maar je kunt je ook om- of bijscholen naar een managementfunctie. Je wordt dan bijvoorbeeld teamleider.
Bij de douane geldt eigenlijk net als voor veel andere beroepen: hoe meer verantwoordelijkheden je oppakt, hoe groter de kans op een hogere, dan wel beter betaalde functie binnen de douane.
Wat verdient een douanemedewerker bij de douane?
Een douanemedewerker bij de douane verdient gemiddeld € 3.355 bruto per maand, afhankelijk van de taken en de verantwoordelijkheden. Dit loon kan nog oplopen tot maximaal € 3.860 bruto per maand. Let ook even op je extra's: je kunt namelijk een opleidingsbudget, een reiskostenvergoeding en een onregelmatigheidstoeslag krijgen.
Meer weten over je salaris?
Kijk in onze salariswijzer voor meer informatie over het salaris van een douanemedewerker bij de douane. De gegevens werken we dagelijks bij, dus je blijft altijd goed op de hoogte.