Sociaal zijn: hoe werk je hieraan?

Wat is sociaal zijn?

Sociaal zijn betekent dat je goed met mensen kunt omgaan. Je weet je ook goed aan te passen aan verschillende sociale situaties.

Waarom is sociaal zijn belangrijk op de werkvloer?

Sociaal zijn helpt je om goede relaties met je collega's en leidinggevenden op te bouwen. Goede relaties leiden tot een betere werksfeer. En een betere werksfeer leidt tot een betere communicatie en samenwerking op de werkvloer. Kortom, door sociaal te zijn wordt het een stuk eenvoudiger om individuele en gemeenschappelijke doelen te bereiken.

Welke vaardigheden heb je nodig om sociaal gedrag te ontwikkelen?

Sociaal zijn is niet op zichzelf staande competentie. Het is namelijk het resultaat van een mix aan sociale vaardigheden (of: soft skills). Namelijk deze:

• Sociaal voelend
  Je herkent en begrijpt situaties waarin mensen met elkaar omgaan. Wat is daarbinnen gepast? En wat niet? Je stemt je eigen denken en doen af op wat jou gepast lijkt in een sociale situatie. Dit doe je zelfs heel effectief.
• Samenwerkingsgericht
  Je wilt graag met anderen samenwerken om tot mooie resultaten te komen. Je toont interesse voor de ideeën en de werkwijzen van anderen. Je praat daarom graag met anderen. Je leert ze zo kennen en je ontdekt wat hen beweegt. Eventueel bied je je hulp aan. Als je gaat netwerken is dit zelfs een heel belangrijke vaardigheid.
• Empathie
  Je kunt je inleven in de gevoelens, behoeften en zienswijzen van anderen. Je communiceert zo eenvoudiger met anderen. Andere personen zullen jou zo ook (sneller) accepteren.
• Tolerant
  Je respecteert andere ideeën, zienswijzen, levensvisies, culturen en achtergronden. Dit betekent dat je openstaat voor mensen die anders denken of leven dan jij.
• Motiverend
  Je bent in staat om anderen te motiveren. Zo help je ze om het beste uit zichzelf en uit hun werk te halen. Vooral in leidinggevende rollen is dit een zeer belangrijke vaardigheid.
• Communicatief vaardig
  Je weet je ideeën, gedachten en gevoelens helder te verwoorden, zonder andere mensen te kwetsen. Spreek je met mensen of schrijf je een bericht, dan gebruik je diplomatische en tactvolle woorden. Zo verzacht je eventueel negatieve boodschappen.
• Zelfbewust
  Je kunt goed reflecteren op je eigen gedachten, emoties en gedrag. Waarom denk of doe je iets? Wat ligt daaronder? Wat gaat goed en wat kan beter? Door jezelf te analyseren, leer je jezelf goed kennen. Je wordt ook steeds bewuster van je eigen keuzes en acties.
• Verantwoordelijkheidsgevoel
  Je neemt de verantwoordelijkheid voor je acties en je gaat steeds op zoek naar manieren om te verbeteren. Beoordeel je anderen op hun gedrag of hun prestaties, dan geef je altijd constructieve feedback.
• Aanpassingsvermogen
  Relaties of werkomstandigheden kunnen veranderen. Jij beschikt over voldoende aanpassingsvermogen om met veranderingen mee te bewegen.
• Conflictbeheersing
  Je zet alles op alles om de relatie met elk teamlid gezond te houden. Ontstaat er toch een conflict, dan bedenk je oplossingen die alsnog naar een prettige samenwerking kunnen leiden. Soms zul je hiervoor compromissen moeten sluiten. Die accepteer je.

Sociaal zijn: hoe ontwikkel je dit (verder)?

Of je nu weinig of heel sociaal bent: je kunt op verschillende manieren aan deze competentie werken. Maar wat werkt goed voor jou? In deze tips vind je vast antwoorden.

1. Maak een lijst van sociale vaardigheden
   Welke van de hierboven genoemde vaardigheden heb je nodig voor je functie? Maak hier een lijst van en geef bij elke vaardigheid aan waarom je die precies nodig hebt. Je ontdekt zo snel welke vaardigheden echt van belang zijn.
2. Vraag anderen om feedback
   Vraag je vrienden, familieleden, collega's en leidinggevenden om feedback. Waarom vinden zij jou sociaal? En wat is eventueel voor verbetering vatbaar? Eerlijke gesprekken over jezelf leveren je vaak veel belangrijke inzichten op.
3. Zoek informatie en volg trainingen
   Zoek trainingen op die jouw sociale vaardigheden aanscherpen. Lees ook artikelen of boeken of bekijk video's om een bepaalde vaardigheid goed te leren kennen en te ontwikkelen.
4. Oefen, oefen en oefen!
   Breng dat wat je leert meteen in de praktijk op de werkvloer. Oefen je op communicatie? Probeer dat wat je wilt zeggen eerst in klad te verwoorden. Oefen je in empathie? Luister eens (wat beter) naar die ene collega die altijd lijkt te zeuren. Misschien heeft hij of zij wel een punt.

In welke functies heb je sociale vaardigheden nodig?

Sociale vaardigheden zijn onmisbaar als je met of voor mensen werkt. Het maakt daarbij niet uit waar je werkt en wat voor werk je doet. Het is echter niet altijd zo dat elke sociale vaardigheid elk probleem oplost. Menselijke relaties kunnen namelijk heel complex zijn.

Daarnaast speelt bedrijfscultuur een rol. Bepaalde sociale vaardigheden kunnen in het ene bedrijf meer gewaardeerd worden dan bij het andere bedrijf. Zelfs interpretaties over vaardigheden kunnen per bedrijf verschillen. Richt je daarom ook zeker op deze vragen:

1. Hoe kun jij sociaal vaardig zijn en toch persoonlijke en gemeenschappelijke doelen halen? En is iets positiefs voor jou ook goed voor een ander?
2. Welke sociale vaardigheden werken al voor jou? En welke lijken je juist tegen te werken in een bepaalde context?

Onthoud: het draait vaak om een combinatie van sociale vaardigheden. Timing is hierbij essentieel, want je moet ook weten wanneer een gedachte of handeling gepast is. Welke vaardigheden je wilt of moet inzetten, is ook afhankelijk van je beroep en van wat een bedrijf van je verwacht.