Zelfstandigheid: wat betekent het en hoe ontwikkel je het?

Wat is zelfstandigheid?

Zelfstandigheid houdt in dat je goed alleen kunt werken. Je plant zelf je taken en werktijden goed in en je weet hoe je je werk moet doen. Zie je taken liggen, dan pak je die spontaan op. Treedt er een probleem op, dan probeer je dat eerst zelf op te lossen, maar je durft ook om hulp te vragen als het echt niet anders kan.

Waarom is zelfstandigheid belangrijk op de werkvloer?

Zelfstandigheid maakt je minder afhankelijk van de hulp van anderen. Je weet zelf hoe je je taken moet inrichten en uitvoeren. Ook problemen pak je liever eerst zelf aan, omdat je hiervan leert. Zelfstandigheid is dus onafhankelijkheid. En door onafhankelijk te zijn, werk je meestal sneller en efficiënter.

Aantrekkelijk voor werkgevers

Je zelfstandigheid maakt je aantrekkelijk voor werkgevers: je hebt weinig instructies nodig en dat bespaart hen tijd en zorgen. Werk je in een team? Anderen hoeven niet op je te wachten om resultaten te behalen. En voor collega’s die wel wat meer hulp nodig hebben, kun je zowel een steun als een voorbeeld zijn.

Zelfstandigheid ontwikkelen: welke eigenschappen heb je nodig?

Hoe leer je om onafhankelijk te functioneren in je rol? Deze eigenschappen helpen je om zelfstandigheid te ontwikkelen en om steeds zelfstandiger te worden.

Plannen en organiseren
Je bent in staat om een logisch en realistisch werkschema voor jezelf op te stellen. Dit schema plan je op basis van je eigen taken en doelstellingen.

Initiatief nemen
Je wacht niet tot iemand zegt wat je moet doen. Je ziet zelf taken liggen en je pakt ze zo snel mogelijk op. Ook zoek je steeds naar kansen om te groeien als professional. Je zoekt bijvoorbeeld regelmatig naar extra cursussen om je vaardigheden en competenties te verbeteren.

Besluitvaardig
Je neemt zelf beslissingen over je werk en je weet deze beslissingen goed te verdedigen. Dit komt doordat je een sterk vertrouwen hebt in je eigen normen, waarden, kennis en vaardigheden.

Oplossingsgericht
Je kunt problemen goed herkennen. En als je een probleem hebt, ren je niet meteen naar een collega of leidinggevende voor een oplossing. Je gaat hier liever zelf naar op zoek.

Verantwoordelijkheidsgevoel
Je voelt je sterk verantwoordelijk voor je acties en prestaties. Komen er vragen of opmerkingen over de kwaliteit van je werk of over je gedrag, dan ben je altijd bereid om verantwoording af te leggen over wat je hebt gezegd of gedaan.

Betrouwbaar
Jij komt je afspraken altijd na. Je collega’s en je leidinggevende kunnen er dus op vertrouwen dat jij op tijd het gewenste resultaat presenteert.

Zelfdiscipline
Je houdt je aan de regels die je voor jezelf hebt opgesteld. Hierdoor kun je consistent werken aan je taken. Heb je even geen zin om te werken? Je weet hoe je jezelf kunt motiveren om toch weer aan de slag te gaan.

Kritisch denken
Je kijkt altijd kritisch naar je eigen werk. Welke verbeteringen kun je doorvoeren om de kwaliteit, de snelheid en de efficiëntie te verhogen? Je wilt uiteindelijk resultaten tonen die jouw werkgever heel tevreden maken!

Hoe werk je aan je zelfstandigheid? 7 tips

Zelfstandigheid ontwikkelen is vaak een kwestie van vallen en opstaan. Maar hoe val je dan (op een wijze manier)? En hoe sta je weer op? In deze tips vind je de uitdagingen die je nodig hebt.

1. Meld je voornemen

Laat je leidinggevende (en je team) weten dat je wilt leren om zelfstandiger te werken. Hun feedback wordt zo nog specifieker en dat kun je goed gebruiken om je zelfstandigheid te verbeteren.

1. Verhoog je zelfvertrouwen

Zelf taken oppakken en problemen oplossen is goed voor je zelfvertrouwen. En hoe meer zelfvertrouwen, hoe beter je zelfstandiger kunt werken.

1. Houd het overzicht op je taken

Houd de controle over je taken door een goede werkplanning voor jezelf te maken. Deze planning geeft je houvast: het zorgt ervoor dat jij op het juiste moment de juiste taken uitvoert.

1. Daag jezelf regelmatig uit

Probeer zelf een probleem op te lossen en vraag iemand om dit te observeren. De feedback gebruik je om nieuwe problemen nog beter of sneller op te lossen.

1. Zie fouten als ontwikkelingskansen

Door je fouten te (h)erkennen, kun je lessen leren om nog zelfstandiger te werk te gaan.

1. Wees niet bang om af en toe om hulp te vragen

Soms heb je anderen gewoon nodig om goed werk op tijd af te leveren. Om hulp vragen laat alleen maar zien dat je je werk serieus neemt.

1. Laat je inspireren door collega’s die zelfstandig werken

Vraag hen naar wat zij doen om hun zelfstandigheid te ontwikkelen en in stand te houden. Uit de concrete voorbeelden die ze geven, trek je misschien wel de meest blijvende lessen.

Wat zijn de valkuilen van zelfstandigheid?

Ben je heel gewend geraakt om zelfstandig te werken? Pas dan op voor deze valkuilen.

1. Je laat geen taken meer over aan anderen.
2. Je accepteert nog maar weinig of geen feedback van anderen.
3. Je durft geen hulp (meer) te vragen, want je vindt dat je zelf alles moet en kunt oplossen.
4. Je let steeds minder goed op de kwaliteit van je werk. Je denkt al gauw dat het zo wel goed is.
5. Je houdt weinig of geen rekening meer met de behoeften en wensen van je collega’s.
6. Je kunt belerend worden naar anderen toe, omdat je hun werk- of zienswijze steeds als onjuist ziet.
7. In het ergste geval ga je jezelf isoleren. Je wilt dan niet meer samenwerken met anderen. Dit kan een heel vervelend effect hebben op je mentale gezondheid.