Grensoverschrijdend Gedrag op het Werk: hoe ga je ermee om?

Werkgevers zijn wettelijk verplicht om een veilige werkomgeving te creëren voor hun werknemers. Dat houdt in dat ze discriminatie, pestgedrag, (seksuele) intimidatie en agressie moeten voorkomen en beperken. Krijg je als werknemer toch te maken met zulk ongewenst gedrag op het werk? Zo ga je ermee om.

1. Weet wat ongewenst gedrag is

Ongewenst gedrag komt in verschillende vormen en maten voor. Soms is het heel duidelijk dat iemand over grenzen gaat (denk aan aanranding), maar niet altijd. Zo kan een grapje kwetsen, ook als dat niet de bedoeling was. En een appje met een (ongewenste) flirterige boodschap is net zo goed seksuele intimidatie als een fysieke aanraking.

Ongewenst gedrag gaat niet over de intentie van de dader, maar over de perceptie van de ontvanger. Als jij bepaald gedrag van je collega, klant of leidinggevende onprettig vindt, is het gedrag ongewenst. Ook als de dader het allemaal vindt meevallen.

2. Ga het gesprek aan

Het is niet eenvoudig om het gesprek aan te gaan met iemand die over je grenzen heengaat, maar het is in veel gevallen wel de eerste stap. Misschien heeft iemand niet door dat jij bepaald gedrag niet prettig vindt. Neem 'onschuldige' grapjes die ten koste van jou gemaakt worden. Jij vindt ze niet grappig, maar als je dat nooit laat weten, denken je collega's misschien dat jij ze ook kunt waarderen.

Probeer daarom eerst te praten leg uit waarom bepaald gedrag jou tegen de borst stoot. Neem iemand apart en vertel wat je dwarszit. Geef ook een concreet voorbeeld van het gedrag dat je niet prettig vindt.

Heeft praten niet het gewenste effect? Dan kun je vervolgstappen ondernemen. Die gaan we hieronder af.

3. Zoek uit bij wie je je kunt melden

Ieder bedrijf is verplicht om beleid op te stellen waarin staat vastgelegd dat werknemers prettig en veilig kunnen werken (PSA-beleid). Dat betekent ook dat er iemand moet zijn bij wie je je kunt melden in het geval van grensoverschrijdend gedrag. De naam van deze persoon vind je vaak in de personeelsgids. Heb je geen idee waar je die kunt vinden of bij wie je je kunt melden? Kies dan een van deze personen:

• Vertrouwenspersoon. Niet ieder bedrijf heeft er een, maar de vertrouwenspersoon is de eerste bij wie je je kunt melden bij ongewenst gedrag.
• Leidinggevende. Heb je een goeie band met je leidinggevende? Dan kan hij of zij je verder helpen met je melding.
• Personeelszaken. Is je leidinggevende de dader of voel je je niet veilig bij hem of haar? Dan kun je terecht bij personeelszaken (HR).
• Bedrijfsarts. Ben je ziek of dreig je uit te vallen door het ongewenste gedrag? Neem dan contact op met de bedrijfsarts. Deze kan je ook bijstaan als je uitvalt vanwege onwerkbare situaties.

Het is belangrijk om je altijd uit te spreken als je te maken krijgt met ongewenst gedrag op de werkvloer. Ook als je alleen getuige bent en geen slachtoffer. Zulk gedrag moet altijd worden aangepakt.

4. Doe eventueel aangifte

Heb je met strafbaar grensoverschrijdend gedrag te maken? Stel dan niet alleen iemand binnen het bedrijf hiervan op de hoogte, maar doe ook aangifte bij de politie. Aanrandingen en verkrachtingen moeten nooit alleen intern worden opgelost. Het is belangrijk om zulk gedrag serieus te nemen en de politie in te schakelen.

5. Verzamel bewijs

Als een zaak voor de rechter moet verschijnen, zul je zoveel mogelijk bewijs moeten aanleveren. Dat moet bijvoorbeeld als je een werkgever aansprakelijk wil stellen. Zorg dus dat je alle bewijsstukken bij elkaar raapt. Denk aan e-mailtjes, whatsappjes, schriftelijke getuigenverklaringen van collega's, enzovoort.