Waarom is veel zitten slecht voor je?

Zitten is het nieuwe roken, wordt weleens gezegd. Maar wat maakt zitten dan zo slecht? En vanaf hoeveel uur per dag gaan die risico’s echt gelden? Na het lezen van dit verhaal weet je waarom je regelmatig de benenwagen moet nemen op kantoor.

Zitten wordt gekoppeld aan ziektes

Dat veel zitten slecht is voor je, is geen nieuwe ontdekking. Zo viel het de Italiaanse arts Bernardino Ramazzini al in de 17e eeuw op dat mensen met een zittend beroep vaker kampten met gezondheidsproblemen.

Volgens Ramazzini raakte je bloed besmet als je niet bewoog, en hoopten alle afvalstoffen zich in de huid op. Hoewel die theorie niet helemaal klopt, had hij één ding wel goed gezien: te veel zitten is niet goed voor een mens. Inmiddels zijn er talloze wetenschappelijke onderzoeken bijgekomen die een link leggen tussen veel zitten en verschillende ziektes.

Zo is er deze Koreaanse studie uit 2020 van Jeju National University Hospital. De onderzoekers zetten daarin het huidige bewijs voor het gevaar van zitten op een rijtje. Hun conclusies? Vooral hart- en vaatziekten, kanker, diabetes type 2 en een hoge bloeddruk worden in verband gebracht met zitten. De kans dat je vroegtijdig komt te overlijden neemt significant toe als je te weinig van je krent afkomt.

En dan hebben we het over de negatieve mentale gevolgen van veel binnen blijven nog niet gehad.

Waarom is zitten ongezond?

Maar wat maakt zitten dan zo ongezond? Allereerst is het slecht voor je bloedvaten. Normaalgesproken wordt je bloed rondgepompt, het keert altijd weer terug naar je hart. Maar door te zitten, beperk je de bloedstroom richting je benen. Het bloed kan zich daar gaan ophopen in de bloedvaten. Met die kennis is het niet zo gek dat hart- en vaatziekten gelinkt worden aan zitten.

Daarnaast gaat je stofwisseling langzamer als je veel zit. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken, zoals deze uit Australië. Bij mensen die veel zitten, nemen de bloedsuikerwaarden na een maaltijd langzamer af dan mensen die actief zijn. Ook dit verhoogt weer het risico op hart- en vaatziekten en diabetes type 2.

Zitten en kanker

Het risico op kanker lijkt ook duidelijk aangetoond. Zo is er dit onderzoek uit 2020 van de University of Calgary (Canada), waarin de mogelijke verbanden tussen een zittend bestaan en kanker op een rij worden gezet.

Veel zitten vergroot logischerwijs de kans op overgewicht. En overgewicht is weer gekoppeld aan verschillende kankersoorten, waaronder aan de darm, lever en eierstokken. Weinig bewegen heeft ook een negatief effect op je geslachtshormonen en de hormonen die je stofwisseling regelen. Ook dat kan het risico op kanker vergroten.

Wanneer zit je te lang op een dag?

Al die gezondheidsrisico’s van zitten klinken nogal serieus, en dat zijn ze ook. Maar vanaf hoeveel uur begint zitten echt gevaarlijk te worden? Er zijn natuurlijk individuele verschillen aan te wijzen. Niet iedereen wordt ziek als ze te lang zitten. Maar gemiddeld kun je stellen dat iedereen die 8 uur of langer per dag zit, beduidend meer kans heeft op deze gezondheidsrisico’s.

Beroep speelt grote factor

Niet geheel verrassend heeft je beroep een grote invloed op hoeveel je beweegt. Een onderzoek van het VU Medisch Centrum laat zien dat hoogopgeleiden met een kantoorbaan het meeste risico lopen op een zittend bestaan. Zij zitten vaker meer dan 7,5 uur per dag. Zij moeten dus bewust tijd vrij maken om gedurende de dag te bewegen.

Hoe kun je risico’s van zitten verminderen?

Stel dat je zo’n zittende kantoortijger bent? Wat kun je dan doen om meer te bewegen op een dag? Je zou kunnen vragen om een zit-sta bureau. Volgens dit onderzoek zitten mensen 84 tot 116 minuten minder als ze zo’n bureau hebben. Als mensen de kans krijgen om staand te werken, blijven ze minder vaak langer dan 30 minuten achter elkaar zitten.

Wat ook helpt, is om ieder half uur een miniwandeling van 1 tot 2 minuten te maken. Je kunt timers zetten die je helpen herinneren even van je bureau op te staan. Volgens dit Australische onderzoek uit 2018 helpt een korte wandeling ook beter dan staan tegen de gevaren van zitten.

En waarom zou je een vergadering niet wandelend doen in plaats van zittend? Uit onderzoek blijkt namelijk ook dat wandelen je creatieve denkvermogen stimuleert. Dat is een win-winsituatie.