Werk en Mantelzorg combineren: zo pak je het aan

Een mantelzorger is iemand die zorgt voor een familielid, vriend of buur. In Nederland zijn zo’n vijf miljoen mensen mantelzorger. Een groot deel van deze mensen heeft daarnaast een betaalde baan. Om mantelzorgers in Nederland te ondersteunen, hebben onder andere de Rijksoverheid en vakbonden een aantal hulpmiddelen in het leven geroepen.

Daarnaast zijn er dingen die je zelf kunt doen om de combinatie van werk en mantelzorg makkelijker te maken. Het is belangrijk om te weten waar je recht op hebt en om op tijd hulp in te schakelen als de mantelzorg je te veel wordt.

Betaalde en onbetaalde mantelzorg

De meeste mantelzorgers in Nederland doen dat onbetaald. Ernaast werken is dan vaak noodzaak. Er zijn ook mantelzorgers die recht hebben op een vergoeding vanuit de overheid. Die vergoeding komt dan uit het persoonsgebonden budget (PGB). Het PGB is voor mensen die specifieke zorg nodig hebben, bijvoorbeeld door een handicap. Je kunt via je gemeente of zorgverzekeraar een PGB aanvragen en achterhalen of je in aanmerking komt voor betaalde mantelzorg.

Waar je recht op hebt als mantelzorger

Ook als je onbetaald mantelzorger bent, kun je nog rekenen op een aantal hulpmiddelen vanuit de Rijksoverheid en je zorgverzekering.

Dubbele kinderbijslag

Wie mantelzorg verleent aan een eigen kind, kan recht hebben op extra toeslagen. Dubbele kinderbijslag behoort dan tot de mogelijkheden. Dat geldt vooral voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben en nog thuis wonen. Voor uitwonende kinderen gelden weer andere voorwaarden.

Reiskostenvergoeding

Als mantelzorger rij je vaak regelmatig heen en weer tussen jouw huis en dat van de zorgvrager. Bovendien maak je vaak kosten door de zorgvrager naar afspraken te brengen, bijvoorbeeld in het ziekenhuis. Daarvoor kun je als mantelzorger een reiskostenvergoeding krijgen. Het verschilt per gemeente hoeveel deze vergoeding is en wanneer je er recht op hebt. Via het gemeenteloket kun je deze informatie opvragen.

Werk en mantelzorg combineren: tips

Heb jij naast de mantelzorg die je verleent ook nog een betaalde baan? Dan weet je ongetwijfeld hoe lastig werk en mantelzorg soms te combineren is. Het kan zelfs leiden tot mentale of fysieke klachten als werk en mantelzorg balanceren te veel wordt. Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om je situatie te verbeteren.

Check je CAO

Volgens het CNV staan er nu in één op de vier CAO’s afspraken over mantelzorg om zorgende medewerkers in Nederland te ondersteunen. Er staan bijvoorbeeld regels en richtlijnen in over meer zorgverlof, recht op minder uren of doorbetaling van loon in bepaalde situaties. Er zijn zelfs CAO’s waarin afspraken zijn opgenomen over aandacht voor mantelzorg in functioneringsgesprekken of extra coaching.

Check altijd jouw CAO om te ontdekken waar je precies recht op hebt vanuit je werkgever. Vraag het ook na bij de HR-afdeling van je bedrijf.

Bespreek het met je werkgever

Je privésituatie bespreken met je werkgever kan lastig zijn. Toch is het goed om het gesprek aan te gaan over je mantelzorgtaken. Openheid helpt vaak om meer begrip én ondersteuning te krijgen. Vind je het spannend om met je werkgever in gesprek te gaan? Dan kun je een aantal dingen doen:

• Bereid je gesprek goed voor: bedenk wat je nodig hebt en wat voor jouw werkgever haalbaar is.
• Wees duidelijk: leg uit wat mantelzorg inhoudt voor jou en hoe het jouw leven beïnvloedt.
• Stel oplossingen voor: denk mee over wat je nodig hebt om werk en mantelzorg te combineren.
• Vraag om hulp: bespreek of de HR-afdeling of bedrijfsarts je kunnen ondersteunen.

Praat over mantelzorg

Naast het gesprek met je werkgever is het belangrijk om er met anderen over te praten als je werk en mantelzorg moet balanceren. Vraag bijvoorbeeld om hulp of een luisterend oor van vrienden of familie.

Er zijn ook organisaties waar je terecht kunt om te praten of hulp te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers. Zij bieden veel informatie, praktische tips en lotgenotencontact. Ook zijn er online communities, zoals Facebookgroepen en fora, waar je steun kunt vinden.

Trek aan de bel als verlof nodig is

Als mantelzorger en werknemer heb je vaak recht op verschillende vormen van verlof. Zo kun je werk en mantelzorg beter combineren. Ook dit kun je vaak terugvinden in je CAO. Vaak zijn er verschillende afspraken gemaakt over verlof, afhankelijk van je situatie. Je kunt bijvoorbeeld recht hebben op:

• kortdurend zorgverlof
• langdurend zorgverlof
• calamiteitenverlof

Organisaties als Mezzo helpen je verder in het combineren van werk en mantelzorg. Ook de Rijksoverheid, je gemeente en andere mantelzorgorganisaties zijn goede bronnen van informatie.