Je staat op het punt van instorten. Je ervaart zoveel stress op het werk. Zou het helpen als je een nieuwe baan aanneemt?
Ho, stop. Voordat je over een nieuwe baan nadenkt, zul je eerst de oorzaak van je burn-outklachten moeten achterhalen. Dat zegt psychotherapeut en burn-outexpert Carien Karsten. Wanneer is een nieuwe baan wel en niet de oplossing voor je heftige stressklachten?
Burn-out versus burn-outklachten
Voordat je verder leest, is het goed om het verschil tussen een
burn-out en burn-outklachten te kennen. Soms worden de termen door elkaar gebruikt, maar er zit wel een verschil in.
Dit zijn burn-outklachten
Je zou burn-outklachten als de voorafgaande fase van een echte burn-out kunnen zien. Je herkent deze aan:
- Vermoeidheid. Je zegt leuke afspraken af om energie te sparen en wordt moe wakker.
- Altijd aanstaan. Je vindt het moeilijk om te ontspannen, zowel mentaal als fysiek.
- Korter lontje. Je raakt steeds vaker geïrriteerd.
- Minder vrolijk. Je lacht niet meer om leuke dingen.
In deze fase kun je het tij nog keren. Met voldoende zelfzorg - en misschien een andere baan - kun je van je burn-outklachten afkomen.
Dit is een burn-out
Als je echt ín een burn-out zit, ben je volledig uitgevallen. Je kunt niet meer werken en alles voelt teveel. Alleen al het idee van werken jaagt je enorm veel schrik aan. Je ervaart zowel fysieke als mentale klachten. Je bent bijvoorbeeld extreem vermoeid en hebt continu last van je nek en schouders.
‘De meeste mensen zijn binnen jaar van hun burn-out af, maar ze hebben wel begeleiding nodig’, vertelt psychotherapeut Karsten. ‘Intuïtief doen ze vaak de verkeerde dingen, zoals veel te veel doen zodra ze zich iets beter voelen, of juist te weinig als ze zich slecht voelen.’
Om van je burn-out af te komen heb je een goed schema nodig waarbij je je activiteiten geleidelijk opbouwt, ongeacht hoe je je voelt.
Werkdruk als oorzaak van burn-outklachten
Als je je herkent in het rijtje burn-outklachten, is de eerste vraag die je jezelf moet stellen of ze echt door een hoge werkdruk komen. Psychotherapeut Karsten: ‘Heb je bijvoorbeeld te veel werk en te weinig tijd om het af te krijgen? Of zijn er collega’s uitgevallen, waardoor jij extra taken kreeg die niet verdwijnen? Dan is er echt sprake van een te hoge werkdruk.’
In zulke situaties is het heel begrijpelijk dat je ander werk wilt. Dat kan zelfs heel goed zijn voor je. ‘Zo had ik iemand in behandeling die in het onderwijs werkte, maar daar erg veel stress van kreeg. Hij staat nu achter de kassa in een ecozaak. Hij heeft veel leukere contacten en ervaart veel minder druk’, aldus Karsten.
Andere oorzaken
Maar wat als je burn-outklachten niet door het werk komen? Er zijn namelijk ook mensen die simpelweg niet goed met stress kunnen omgaan. Dan zit dáár het probleem, en niet bij het werk.
Karsten maakt onderscheid in vier
verschillende stresstypes. De een versnelt bijvoorbeeld bij stress, het
turbotype. ‘Die doen er een schepje bovenop als ze zich gestresst voelen. Ze nemen extra werk aan, terwijl ze eigenlijk nee moeten zeggen.’
Weer anderen hebben heel veel moeite om naar hun lijf te luisteren. De stress geeft ze fysieke klachten, maar daar schenken ze geen aandacht aan. ‘Ze stoppen er een paracetamolletje in en dan gaan ze weer door.’ Dat kun je lang volhouden, maar op gegeven moment breek je.
Als je iemand bent die op ongezonde manieren met stress omgaat, zul je daar eerst iets aan moeten doen. Nieuw werk is dan niet de oplossing voor je burn-outklachten. Voor je het weet val je weer in hetzelfde gat.
Loopbaancoaching
Het begint dus allemaal met de oorzaak van je burn-outklachten analyseren. Als je zeker weet dat je werk daar de bron van is, moet je uitzoeken wát je dan zo ongelukkig maakt. Is het de plek zelf, bijvoorbeeld omdat je een
slechte leidinggevende hebt? Of is de hele sector eigenlijk te stressvol voor je? ‘Dat laatste probleem is niet zomaar gefixt’, erkent Karsten. ‘Dan heb je
loopbaancoaching nodig.’
Eerst herstellen van burn-out, dan nieuw werk
Hoelang moet je wachten tot je op zoek kunt gaan naar nieuw werk bij burn-outklachten? Dat ligt eraan hoe ‘diep’ je zit. Zit je thuis met een burn-out of kun je de stressklachten van het werk nog aan?
Nieuw werk met burn-outklachten
Als je ‘gewoon’ last hebt van burn-outklachten - en je weet zeker dat deze door je werkplek komen - kan nieuw werk verlichting geven. Realiseer je wel dat nieuw werk ook stress met zich meebrengt. ‘Als je ergens nieuw bent, dan wil je het goed doen. Dat geeft ook druk’, verklaart Karsten.
Je moet dus wel enigszins van je klachten zijn hersteld voordat je de druk van een nieuwe baan op je hals haalt. Anders loop je het risico dat je alsnog uitvalt.
Nieuw werk na een burn-out
Op zoek gaan naar een nieuwe baan terwijl je met een burn-out thuiszit, is niet aan te raden. Sowieso is het volgens Karsten beter om te reïntegreren bij je oude werkgever. Het liefst zo snel als het kan. ‘Hoe langer je wegblijft van je werk, hoe groter de klap is voor je zelfvertrouwen’, vertelt ze. Dat staat je herstel in de weg.
Door je werkzaamheden gedurende een paar maanden langzaam op te bouwen, krijg je je zelfvertrouwen weer terug. ‘Het helpt als je merkt dat je het werk aankan. Je hoeft echt niet te wachten tot je helemaal beter bent om weer aan de slag te gaan.’ Zodra je echt hersteld bent, kun je uitkijken naar een nieuwe baan.
Belangrijk: zelfvertrouwen opbouwen na burn-outklachten
Je zelfvertrouwen opnieuw opbouwen is ontzettend belangrijk, zeker als je op zoek wilt naar een nieuwe baan. Volgens Karsten schort het daar mensen die uit een burn-out komen vaak aan. Dat uit zich vooral in de angst voor stressklachten. Ze zijn al snel bang dat ze die niet aankunnen.
Karsten: ’Ze denken dat ze weer volledig terug bij af zijn als ze stress ervaren. Maar de realiteit is dat ze daar veel sneller van herstellen dan toen ze nog in hun burn-out zaten.’
Volgens de psychotherapeut is het belangrijk om die angst voor stress te leren relativeren. ‘Je moet weten dat je een grens bent over gegaan, en dat je daar over een paar dagen weer van hersteld bent. Plan een kleine vakantie of ga iets leuks doen. Dan komt het echt weer goed.’
Meer tonen
Inhoud
