10 Signalen dat je een Overachiever bent

Streven naar hoge prestaties is geen slechte eigenschap. Toch slaan sommige mensen erin door. Ze richten zich koste wat het kost op het hoogst haalbare resultaat. Een overachiever is iemand die constant streeft naar hoge prestaties, ook als het niet nodig is. Vaak gaat dat ten koste van zijn gezondheid, relaties en geluk.

Als een overachiever zo ver gaat in zijn ijverigheid dat het ongezond wordt voor hemzelf of zijn omgeving, dan spreken we ook wel van het overachiever syndroom. De term is niet wetenschappelijk vastgelegd, maar wordt gebruikt om te verwijzen naar mensen die ondanks hun successen en behaalde doelen nooit tevreden zijn met het resultaat. Dat kan leiden tot verwaarlozing van je fysieke en mentale gezondheid. Denk dan aan een burn-out of hartklachten.

Het is belangrijk om van jezelf te weten of je een overachiever bent. Er zijn een aantal manieren waarop je het overachiever syndroom bij jezelf kunt herkennen. Bovendien kun je een hoop doen om te zorgen voor meer mentale en fysieke balans in je leven.

Waar het overachiever syndroom vandaan komt

Een overachiever zijn, zit vaak diep in je. Het ontstaat meestal met de jaren, door bijvoorbeeld:

• Opvoeding: strenge ouders of een omgeving waarin prestaties centraal staan.
• Persoonlijkheid: je bent perfectionistisch, competitief of uitermate ambitieus.
• Externe druk: verwachtingen vanuit je werkgever of vanuit de media dragen bij aan het gevoel van moeten presteren.

10 signalen dat je een overachiever bent

Het is helemaal niet zo slecht om een overachiever te zijn. Het betekent vaak niets meer dan dat je succesvol en hardwerkend bent. Pas als je succes gepaard gaat met verwaarlozing, angst en andere mentale en fysieke problemen dan wordt het tijd om in te grijpen. Er zijn meerdere eigenschappen waaraan je het overachiever syndroom kan herkennen.

1. Je haalt je eigenwaarde uit prestaties

Je ziet jezelf alleen als waardevol als je successen behaalt. Dat zorgt ervoor dat je jouw identiteit koppelt aan wat je bereikt in plaats van aan wie je bent.

2. Je werkt altijd harder dan nodig is

Je steekt veel tijd en energie in taken die je ook met minder inspanning kan uitvoeren. Je bent perfectionistisch, zelfs bij kleine of onbelangrijke projecten.

3. Je vindt ontspannen moeilijk

Rust nemen voelt voor jou als tijdverspilling. Zelfs in je vrije tijd voel je je schuldig als je weinig doet of niet productief bent.

4. Je hebt moeite met fouten accepteren

Elke fout voelt voor jou als een groot persoonlijk falen. In plaats van te leren van je fouten, blijkt je piekeren en ben je alleen bezig met hoe je de fout had kunnen voorkomen.

5. Je vergelijkt jezelf voortdurend met anderen

Wat doet die ander? Presteert hij beter? Heeft hij meer succes? Jij bent altijd bezig met wat anderen doen en hoe je anderen kunt overtreffen. In plaats van je eigen succes vieren, voel je daardoor alleen maar nog meer druk om te presteren. Misschien haal je zelfs wel voldoening uit het falen van anderen.

6. Je haalt geen voldoening uit succes

Als je zelf iets bereikt, voel je geen voldoening. Zelfs als het een groot succes is of als je er al lang mee bezig bent. Je ziet behaalde doelen niet als mijlpaal, maar als iets dat gewoon moet gebeuren voor je doorgaat naar de volgende taak.

7. Je hebt woedeuitbarstingen of last van uitputting

De druk van moeten presteren kan veel stress veroorzaken. Daarom heb je vaak last van emotionele of boze uitbarstingen, bijvoorbeeld naar collega’s of familie. Je hebt een kort lontje en bent vaak uitgeput aan het einde van een werkdag.

8. Je zegt moeilijk ‘nee’

Elke taak of verantwoordelijkheid is voor jou. Ook als je al overbelast bent, zegt je vrijwel nooit nee. Je wil anderen niet teleurstellen. Daarom zorg je maar dat je altijd beschikbaar bent.

9. Je overdenkt elk detail

Je hebt de neiging om eindeloos te piekeren over hoe je dingen nóg beter kan doen of had moeten doen. Dit kost je veel tijd en energie en maakt het lastig om dingen los te laten en vooruit te kijken.

10. Je kan moeilijk omgaan met kritiek

Kritiek voelt voor jou vaak als een persoonlijke aanval. Je hebt moeite met feedback objectief bekijken en bent vooral gefocust op wat je fout hebt gedaan, in plaats van op wat je kunt verbeteren.

Overachiever syndroom: dit kun je eraan doen

Denk jij op basis van de punten hierboven dat je een overachiever bent? Dan is het tijd om je overachiever syndroom aan te pakken. Dat begint met bewust worden van je gedrag en de druk die je jezelf oplegt. Begin klein door taken af te ronden op een manier die goed genoeg is in plaats van perfect.

Lief zijn voor jezelf is het belangrijkste. Zie fouten niet als een mislukking, maar probeer ervan te leren. Neem ook vooral te tijd voor selfcare: plan ontspanning in en beloon jezelf voor goed presteren. Plan elke dag een ding in dat voor jezelf en je eigen gezondheid is; niet voor werk of om een taak af te ronden.

Tot slot is het goed om te praten over wat je voelt. Grote kans dat de mensen om je heen helemaal niet weten hoe hoog die druk is die jij jezelf oplegt. Leg het ze uit. Dat kan al flink opluchten. Ook kun je met een coach of psycholoog praten over je overachiever syndroom om het probleem goed aan te pakken.