Verantwoordelijkheid: hoe ontwikkel je het?

Wat is verantwoordelijkheid?

Verantwoordelijkheid houdt in dat je bereid bent om je taken en plichten naar behoren uit te voeren. Andere mensen mogen je aanspreken op je prestaties en resultaten.

Waarom is verantwoordelijkheid belangrijk op de werkvloer?

In je functie heb je specifieke werkzaamheden. Het is jouw taak om deze werkzaamheden zo goed mogelijk uit te voeren, of je die nu zelfstandig of in teamverband uitvoert. Niemand anders is immers verantwoordelijk voor jouw werk, dus je doet je best om zo foutloos mogelijk te werken. Zo lever je steeds een waardevolle bijdrage aan dat wat je bedrijf of organisatie wil bereiken.

Verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen: welke eigenschappen heb je nodig?

Een verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen en behouden doe je door je te richten op deze eigenschappen.

Zelfstandig
Je stelt duidelijke doelen voor jezelf en je weet welke werkzaamheden je hieraan moet koppelen. Je hebt hierbij geen sturing nodig, dus je bent zelfstandig. Ook ben je bereid om anderen te helpen met hun werk.

Plannen en organiseren
Jij weet je eigen werkzaamheden goed te plannen en organiseren. Je komt op tijd op je werk en je krijgt je werk steeds op tijd af.

Initiatief
Jij ziet zelf werk liggen en dat pak je op zonder dat je iemand hoeft te vragen of je dit mag doen. Anders gezegd: jij toont steeds initiatief.

Nauwkeurig
Je wilt fouten in je werk zo veel mogelijk voorkomen. Je werkt dus altijd nauwkeurig en volgens de richtlijnen.

Betrouwbaar
Je levert werk aan van consistente kwaliteit en je houdt je aan al je afspraken en deadlines. Lukt dit niet, dan geef je dit op tijd aan. Jouw collega’s en je leidinggevende zien je daarom als betrouwbaar.

Resultaatgericht
Je neemt je werk heel serieus. Je doet er dus alles aan om een zo hoog mogelijke kwaliteit af te leveren. Jij bent pas tevreden als je het gewenste resultaat hebt bereikt.

Kritische blik
Je werpt regelmatig een kritische blik op je werk. Wat gaat goed en wat kan beter? Je kijkt naar wat je kunt doen om steeds meer kwaliteit in je werk te integreren.

Openstaan voor feedback
Je hebt geen moeite met gezag. Je bent dus bereid om feedback aan te nemen en je wijst niet naar anderen. Sterker nog, iemand met verantwoordelijkheidsgevoel geeft vaak zelf aan of er een fout is gemaakt. In alle gevallen span je je sowieso in om de fout zo snel mogelijk te corrigeren.

Betrokkenheid
Je begrijpt goed wat je bedrijf wil bereiken. Je weet ook hoe jouw werkzaamheden het bedrijf vooruit helpen. Je voelt je daarom heel betrokken bij je bedrijf. Sterker nog, jouw betrokkenheid motiveert je om steeds op de juiste tijd het juiste werk af te leveren.

Integriteit
Je respecteert de waarden, normen en regels van het bedrijf. Ook houd je je aan de wet als je je werkzaamheden uitvoert. Zeker als je een voorbeeldfunctie hebt, staat integriteit voorop.

Hoe ontwikkel je een verantwoordelijkheidsgevoel?

Je houding is het eerste waar je op moet letten. Mensen die hun werk en hun bedrijf serieus nemen, hebben namelijk vaak een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Andersom zou een bedrijf haar medewerkers ook serieus moeten nemen. Vraag jezelf daarom altijd het volgende af.

Hoe serieus neem jij je werk?

• Werk je zo nauwkeurig mogelijk?
• Lever je wat het bedrijf van je verwacht?
• Kun jij je werk goed zelfstandig uitvoeren?
• Ben je bereid om kritisch te kijken naar je werk?
• Accepteer je feedback, ook als die wat te kritisch aanvoelt?
• Doe je überhaupt iets met de feedback die je ontvangt?
• Hoe kijk je eigenlijk naar het bedrijf? Voel je je wel betrokken?

Hoe serieus neemt het bedrijf jou?

• Krijg jij de juiste taken toebedeeld?
• Word je bij de juiste activiteiten betrokken?
• Vragen collega’s en leidinggevenden naar jouw mening of kennis?
• Vragen anderen jou (regelmatig) om hulp?

Kun je je ook té verantwoordelijk voelen?
Een groot verantwoordelijkheidsgevoel kan doorslaan naar een té groot verantwoordelijkheidsgevoel. Je stelt dan te hoge eisen aan jezelf en dat leidt vaak tot onrealistische doelen. Werken aan een doel dat je niet kunt halen, put je op den duur uit. Ook kun je onrealistische verwachtingen van anderen hebben. Je wordt dan extra of onnodig kritisch op hun werk.

Op een gegeven moment kun je zo niet meer prettig met elkaar samenwerken. En dat heeft vaak direct invloed op de kwaliteit van het werk.

Hoe houd je een gezond verantwoordelijkheidsgevoel?

Je té verantwoordelijk voelen is een valkuil. Misschien is dat zelfs een ‘kuil’ waar je niet meer zo gauw uit komt. Richt je daarom op deze tips voor een gezond verantwoordelijkheidsgevoel.

1. Leer te delegeren. Je leert zo wat controle los te laten.
2. Vraag om hulp als je ergens niet uitkomt. Je geeft zo het signaal dat je anderen ook vertrouwt. Bovendien kan de hulp je werk (blijvend) verbeteren.
3. Blijf jezelf ontwikkelen. Werk steeds aan je kennis en vaardigheden, want hierdoor kun je je werk zelfstandig én op een verantwoordelijke manier uitvoeren.
4. Blijf assertief, want dit helpt je om gezonde grenzen te stellen. Laat van je horen als je het ergens niet mee eens bent, maar spreek je wel tactvol uit.
5. Geef altijd een duidelijke uitleg over wat je zegt en doet. Blijf je vaag of houd je dingen achter? Anderen denken dan dat je weinig betrouwbaar bent en dus niet bereid bent om verantwoordelijkheid te nemen.