Pesten op het Werk: Vragen en Antwoorden

Gepest worden op school is al vreselijk, maar ook als volwassene kun je er nog mee te maken krijgen. Pesterijen zijn van alle leeftijden, zo blijkt uit onderzoek van vakbond CNV. Ruim een kwart van werkend Nederland wordt gepest op het werk. In dit artikel beantwoorden we 7 vragen over pesten op de werkvloer.

1. Wat is de definitie van pesten?

Maakt je collega een vervelende grap ten koste van jou? Zulk gedrag is vervelend, maar valt niet per se binnen de definitie van pesten. Er gelden een paar criteria voordat we iets echt pesten kunnen noemen.
Onderstaande definitie komt van Deense wetenschappers, die onderzoek deden naar de gevolgen van pestgedrag.


Binnen deze definitie vallen een paar dingen op:

• Het gedrag moet consequent plaatsvinden.
• Het moet langere tijd aanhouden.
• Het slachtoffer is niet in staat zich te verdedigen.

2. Welke vormen van pesten zijn er?

Pestgedrag komt in verschillende vormen en maten. Volgens de Deense onderzoekers is pesten op te delen in direct en indirect gedrag.

3. Wat zijn pesterijen op het werk?

Met deze kennis in het achterhoofd kunnen we een hele rits voorbeelden geven van pesterijen op het werk.

4. Wat is mobbing?

Mobbing is een term die gebruikt wordt als een medewerker het slachtoffer is van een pestende groep. Die kan uit directe collega’s bestaan, maar ook uit mensen met hogere of lagere functies. Bij mobbing zijn de pesterijen agressief van aard, soms zelfs gewelddadig. Dit is een extreme vorm van pestgedrag op het werk.

5. Wanneer is iets geen pestgedrag?

Nu we weten wat wel onder pesten valt, is het ook belangrijk om te weten wanneer iets niet pesten is. Volgens de stichting Stop Pesten Nu valt onderstaande in ieder geval niet onder pesten op het werk.
Wat zulke incidenten onderscheidt van echt pestgedrag, is dat ze niet langdurig van aard zijn en niet zonder reden plaatsvinden. Je kunt nu eenmaal een fout maken op het werk en je manager moet je daarop kunnen wijzen.

6. Wat zijn risicofactoren?

Pesten ontstaat natuurlijk niet zomaar. Daarmee bedoelen we absoluut niet dat het slachtoffer het uitlokt. Wat we wel bedoelen is dat er risicofactoren zijn, waardoor de kans op pestgedrag toeneemt.

1. Ongelijke machtsverhoudingen

Wat heel typerend is voor pestgedrag - net als voor seksuele intimidatie - is dat de machtsverhoudingen ongelijk zijn. Het is niet ongewoon dat leidinggevenden meedoen met het pestgedrag. Volgens het CNV-onderzoek werd 16 procent van de ondervraagden gepest door hun manager.
Maar de manager zelf kan ook gepest worden, zeker als hij aan een groep moet leidinggeven. Die kan zich tegen hem of haar keren.

2. Vrouw zijn

Braziliaanse onderzoekers analyseerden 51 onderzoeken naar pestgedrag op het werk. Daaruit bleek dat vrouwen vaker het slachtoffer waren van pesterijen dan mannen.

3. Slecht leiderschap

Uit datzelfde onderzoek blijkt dat de leiderschapsstijl ook een grote invloed heeft. Onder hele strikte managers neemt het aantal pesterijen op werk toe, maar ook als de manager juist heel laks is.

4. Hoge werkdruk

Heerst er veel stress op de werkvloer? Dan is de kans dat pestgedrag ontstaat groter. Zaken als een hoge werkdruk of torenhoge verwachtingen worden volgens de onderzoeksanalyse in verband gebracht met pesten.

5. Onzekerheid en onduidelijkheid

Onzekerheid en onduidelijkheid zijn grote risicofactoren voor pesten op het werk. Mensen hebben behoefte aan duidelijke rollen en taken. Ontbreekt die onduidelijkheid, kan er gepest gaan worden vanwege de frustratie die dan ontstaat.

7. Bij wie kun je je melden?

Ben jij het slachtoffer van pestgedrag? Probeer dan al je moed te verzamelen en maak het ergens kenbaar. Je kunt bij verschillende personen terecht.

• De HR-afdeling. Als jouw bedrijf een HR-afdeling heeft, is dat een fijne plek om het grensoverschrijdende gedrag te melden.
• Je leidinggevende. Dat is natuurlijk geen optie als je leidinggevende onderdeel van het probleem is.
• De bedrijfsarts. Die is er niet alleen voor fysieke klachten, maar ook mentale. Hij of zij kan je bijstaan als je door de stress je werk niet meer naar behoren kunt uitvoeren.
• De vertrouwenspersoon. Deze functie is (nog) niet verplicht in Nederland, maar als jouw bedrijf een vertrouwenspersoon in dienst heeft, is dit de uitgelezen persoon om je bij te melden.