Wat doet een Vertrouwenspersoon? 5 Vragen en Antwoorden

Op het werk wil je je veilig voelen. Het moet een plek zijn waar je kunt werken aan je professionele- en persoonlijke ontwikkeling. Toch ervaart niet iedereen dat zo. Sommige werknemers worden gepest of krijgen te maken met discriminatie. Dan is het fijn als er een vertrouwenspersoon is op de werkvloer. Wat doet deze persoon precies? Vijf vragen en antwoorden.

1. Wanneer ga je naar een vertrouwenspersoon?

Werknemers die zich om wat voor reden dan ook onveilig voelen op de werkvloer, hebben baat bij een gesprek met een vertrouwenspersoon. De redenen om het gesprek aan te gaan, variëren. Denk aan seksuele intimidatie, pestgedrag en discriminatie. Het voelt niet altijd prettig om zulke zaken met je leidinggevende te bespreken (misschien is hij of zij wel de oorzaak?). Een vertrouwenspersoon biedt in dat geval een luisterend oor. En omdat deze persoon beroepsgeheim heeft, blijft alles vertrouwelijk.

2. Wat doet een vertrouwenspersoon?

Een vertrouwenspersoon heeft meerdere taken. We noemen er een aantal:

• De getroffen werknemer opvangen en van advies voorzien.
• Samen zoeken naar oplossingen.
• Werknemer begeleiden als deze naar een klachtencommissie wil stappen.
• Eventueel doorverwijzen naar andere experts in de hulpverlening.
• Voorlichting geven op de werkvloer over ongewenst gedrag.
• Melding maken van het ongewenste gedrag.
• Management adviseren over de aanpak van ongewenst gedrag.

De aanwezigheid van een vertrouwenspersoon verlaagt de drempel voor werknemers om problemen aan te kaarten. Werknemers willen niet voor ieder wissewasje naar hun leidinggevende. Wat als die hen als een zeur gaat zien? Bij een vertrouwenspersoon hoef je daar niet bang voor te zijn.

Een vertrouwenspersoon zet overigens niet iedere melding om in een officiële klacht richting het bedrijf. Een vertrouwenspersoon moet vooral deëscaleren en een oplossing vinden. Is het ongewenste gedrag echt grensoverschrijdend en moet de klachtencommissie worden ingeschakeld? Dan zal de vertrouwenspersoon de werknemer begeleiden.

3. Is een vertrouwenspersoon verplicht?

In Nederland is de aanstelling van een vertrouwenspersoon niet verplicht. In België is deze functie verplicht bij bedrijven met meer dan 50 werknemers. Wat in Nederland wél verplicht is, is het zogeheten PSA-beleid. Dat houdt in dat werkgevers psychosociale arbeidsbelasting moeten voorkomen en beperken. Met andere woorden: het werk mag geen constante bron van stress zijn.

Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is onderdeel van goed PSA-beleid

Zaken als intimidatie, discriminatie en pesten op de werkvloer zijn volgens de wet verboden. Een werkgever moet zich hard maken zulk gedrag te weren. Door een vertrouwenspersoon aan te stellen, zet je als werkgever een stap in de goede richting. Je kunt ermee aantonen dat je vormgeeft aan PSA-beleid.

4. Helpt een vertrouwenspersoon bij een arbeidsconflict?

Ook bij een arbeidsconflict biedt een vertrouwenspersoon een luisterend oor. Soms is dat al genoeg, in andere gevallen zal de vertrouwenspersoon de werknemer doorverwijzen naar andere hulpverleners of adviesorganen.

Het is te begrijpen dat werknemers liever bij een vertrouwenspersoon aankloppen bij een werkconflict dan HR. Een vertrouwenspersoon is per definitie onafhankelijk, HR is in veel gevallen een verlengstuk van de organisatie. De angst bestaat dat HR de kant van de werkgever kiest en niet genoeg luistert naar de kant van de werknemer.

5. Wat is een vertrouwenspersoon integriteit?

Naast ongewenst gedrag kun je als medewerker ook te maken krijgen met fraude en andere dubieuze zaken. Misschien heb jij een collega betrapt op witwaspraktijken of diefstal. Daarvoor zijn zogeheten vertrouwenspersonen integriteit. Bij hen kun je melding maken van misstanden op de werkvloer.

Niet iedere werkgever heeft overigens zo'n vertrouwenspersoon integriteit. Wel zijn bedrijven met meer dan 50 werknemers in Nederland wettelijk verplicht om integriteitsbeleid te voeren. Medewerkers moeten veilig misstanden kunnen melden.