Wat doe je aan Faalangst tijdens Sollicitatiegesprekken?

Welke angsten kunnen spelen tijdens sollicitaties?

Faalangst betekent dat je bang bent om fouten te maken. Koppel deze angst aan sollicitaties en je durft vrijwel nergens meer te solliciteren. Zonde, zeggen (ervarings-)experts. Het zijn namelijk vooral de angsten zelf die je in de weg zitten. En dat kunnen angsten van dit type zijn:

• Je bent bang voor afwijzing. Misschien zelfs in het algemeen.
• Je bent bang voor verandering. Misschien is dit ook een angst die meer gebieden raakt.
• Je bent bang dat je iets verkeerds gaat zeggen, waardoor een baan aan je voorbijgaat.
• Je denkt dat andere kandidaten toch beter zijn dan jij. Waarom zou je dan moeite doen?
• Je bent bang dat jouw vaardigheden niet of onvoldoende matchen met de functie-eisen.
• Je bent misschien zelfs bang dat je niet in een bepaalde branche of sector thuishoort.

Hoe ga je aan de slag met dit soort angsten? De volgende adviezen zijn vast nuttig!

Ga na of jouw angst wel gegrond is

Angsten zijn vaak gebaseerd op (onbewuste) overtuigingen. Deze overtuigingen gaan over jezelf en over de wereld om je heen. Je eigen overtuigingen kloppen niet altijd. Probeer daarom eerst te identificeren wat je precies bang maakt en waarom. Ga dan na hoe groot de kans is op herhaling.

Voorbeeld
Een leidinggevende heeft ooit kritiek geleverd op je werk. Dit heeft je onzeker gemaakt en je bent nu bang voor een herhaling. Is het terecht dat je bang bent voor een herhaling? Dit vraagstuk ga je als volgt ontleden:

Wat heb je geleerd van de kritiek die je kreeg?

Heb je zaken daardoor verbeterd? Komt een fout daarom amper of niet meer voor? En als die fout al lang niet meer voorkomt, hoe groot acht je dan de kans op herhaling van de situatie? Oude situaties en dus oude angsten hoef je niet meer te herbeleven als je daarvan hebt geleerd en inmiddels beter weet.

In wat voor omstandigheden kreeg je kritiek?

In de situatie waarin je leidinggevende kritiek gaf, speelden misschien meer factoren mee. Deze factoren herinner je je misschien niet allemaal, waardoor je een eenzijdig beeld krijgt van de realiteit. Je bent dan mogelijk ook eerder geneigd om jezelf als een slachtoffer te zien.

Misschien had je die cijfers beter even kunnen dubbelchecken (een leermoment), maar je had geen tijd omdat je snel andere werkzaamheden op je bord kreeg. Of extremer: misschien had je leidinggevende net gehoord dat hij of zij zou worden ontslagen en werd jouw foutieve rapport hem of haar gewoon net even te veel. Hoe groot is de kans dat dát nog eens voorkomt?

Zet de angst om in een kracht

Kortom, denk na over wat je hebt geleerd van angstige momenten. Want dat wat je ervan leert IS je (nieuwe) kracht. En deze kracht mag je in het sollicitatiegesprek naar voren schuiven. Als je hierover vragen krijgt natuurlijk, en dat brengt je meteen naar tip 2 en 3.

Bereid je goed voor op sollicitatievragen

Een sollicitatiegesprek goed voorbereiden geeft je ook een zekerder gevoel. Bedenk daarom welke vragen een potentiële werkgever voor je kan hebben. Studeer de antwoorden op de vragen in en oefen met je lichaamstaal. Maar pas op: alles tot in de puntjes voorbereiden geeft ook stress, dus ga hierin niet te ver. Bedenk ook dat (de inhoud van) sollicitatiegesprekken vaak anders lopen dan het beeld dat je er vooraf van hebt!

Accepteer onverwachte momenten

Goed, je hebt je dus voorbereid op allerlei sollicitatievragen. Toch komt in het gesprek nét die ene vraag waar je niet op gerekend had. Slaat de paniek (weer) toe? Ten eerste: laat niet merken dat je even van slag bent. Laat de vraag vooral even op je inwerken. Denk hier niet te lang bij na: ga voor een spontaan antwoord. Spontane antwoorden zijn namelijk vaak het eerlijkst.

Hoe reageert de potentiële werkgever op je antwoord? Bevalt dit antwoord niet? Zie dit moment dan vooral als een heel nuttig controlemoment. Je ziet namelijk meteen of jullie wel of niet matchen. Eigenlijk kun je dus niet fout gaan. Tenzij je echt een overdreven of irrationeel antwoord geeft, natuurlijk.

Zorg van tevoren voor ontspanning

Ontspannende activiteiten helpen tegen angst en stress. Maak daarom tijd vrij om even te gaat sporten, te knutselen of te mediteren voordat je naar het sollicitatiegesprek gaat. Door de spanning uit je hoofd en lijf te halen, voel je je straks zekerder in een gesprek. Dat begint al als je in de gespreksruimte stapt: de interviewer pikt je ontspannen houding snel op en een soepel gesprek volgt.

Richt je op de positieve kanten van een afwijzing

Laat een afwijzing je zelfvertrouwen niet ondermijnen. Het betekent simpelweg dat jij ergens anders beter tot je recht kunt komen. Van het sollicitatiegesprek leer je bovendien. Hoe zou je het de volgende keer aanpakken? Wat je leert, neem mee om een volgende gesprek te doen slagen.

Maak back-up-plannen

Zorg ook altijd voor andere vooruitzichten, zodat je altijd het gevoel hebt dat je toch in beweging blijft. Maak een plan B, een plan C en desnoods een plan Z. Bijvoorbeeld: op welke andere banen kun je gaan solliciteren als je voor een bepaalde functie wordt afgewezen? Met dit plan laat je minder aan het lot over en bepaal je actief je eigen koers. Dit versterkt je zelfvertrouwen!

Zoek hulp (als een angst te sterk is)

Een bepaalde angst overwinnen is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Maar op welk moment moet je hulp gaan zoeken? Het antwoord: als een angst je leven gaat beheersen en je er geen controle meer over hebt, is het tijd om een professional in te schakelen. Deze professional kan een psycholoog of een arbeidscoach zijn. Misschien is het zelfs wel een ervaren, integere leidinggevende. Er zijn, hoe dan ook, professionele mogelijkheden om jezelf definitief van (faal)angst te verlossen.