De Nederlandse Arbeidsinspectie checkt of jij en je werkgever zich aan de wettelijke arbeidsregels houden. Zelf misstanden aankaarten is ook mogelijk.
Taken van de Arbeidsinspectie
De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt zich bezig met drie hoofdtaken.
- Controle op naleving van wetten en regelingen over arbeid
- Opsporing van fraude, uitbuiting en georganiseerde criminaliteit
- Signalering van ontwikkelingen en risico’s
De Arbeidsinspectie voert daarom controles uit op deze zaken:- Verloning - Bijvoorbeeld: betaalt een werkgever wel het minimumloon?
- Arbeidstijden - Wordt het maximaal aantal arbeidsuren niet overschreden?
- Arbeidsomstandigheden - Zijn er risico’s voor werknemers op de werkvloer?
- Arbeidsvoorwaarden - Zijn de arbeidsvoorwaarden van een bedrijf redelijk? Wordt een cao nageleefd?
- Producten - Zijn de producten van een bedrijf veilig?
- Arbeidsbemiddeling - Bijvoorbeeld: een controle op uitzendbureaus die misbruik maken van (buitenlandse) uitzendkrachten.
- Illegale arbeid en mensensmokkel - Heeft een werkgever illegale arbeiders in dienst? Is er sprake van mensensmokkel?
- Fraude - Is er sprake van misbruik van (financiële) regelingen en voorzieningen door werknemers of werkgevers?
Hoe meld je een misstand bij de Nederlandse Arbeidsinspectie?
Als werknemer of als werkgever kun je verschillende
misstanden melden bij de Nederlandse Arbeidsinspectie. Afhankelijk van het probleem moet je de organisatie bellen of je moet een formulier invullen.
Hoe verloopt een inspectie?
De Nederlandse Arbeidsinspectie mag onaangekondigd controles uitvoeren bij bedrijven of organisaties. De inspecteur heeft ook geen toestemming nodig om een bedrijf te mogen betreden.
Zijn inspecties altijd onverwacht?
Nee. Aangekondigde inspecties komen vooral voor als de inspectiedienst vindt dat de werkgever eerst wat zaken moet voorbereiden en/of als er andere experts bij de inspectie aanwezig moeten zijn.
Stappen tijdens de inspectie
- De inspecteur (soms zijn het er meer) legitimeert zich eerst met een speciaal pasje.
- De inspecteur legt het doel van de inspectie uit aan de werkgever.
- Soms vraagt een inspecteur ook of er iemand uit de personeelsvertegenwoordiging of ondernemingsraad wil meelopen tijdens de inspectie.
- De inspecteur gaat dan aan de slag. Afhankelijk van de melding komt er een check op relevante documenten, producten en/of arbeidsplekken. De inspecteur kan ook medewerkers interviewen.
Hoelang duurt een inspectie?
De duur van de inspectie hangt af van de melding. Soms is een inspecteur binnen enkele uren klaar. Maar er zijn ook inspecties die meerdere dagen duren. Die worden overigens wel altijd vooraf aangekondigd. Zeker is in elk geval dat een inspectie pas klaar is als de inspecteur dit zegt.
[letop]Als een inspecteur komt controleren, ben je als werknemer, net als je werkgever, verplicht om mee te werken.[letop]
Wat gebeurt er na een inspectie?
Wat er gebeurt na een inspectie, hangt af van wat de inspecteur tegenkomt tijdens de inspectieronde. Grofweg zijn dit de mogelijke uitkomsten:
Zijn er geen overtredingen?
De inspecteur stopt dan met de inspectie. Je werkgever krijgt later nog een afrondingsbrief.
Zijn er één of meer overtredingen?
Afhankelijk van de ernst van de overtreding, kan het volgende gebeuren:
- Je werkgever krijgt een officiële waarschuwing en/of een boete.
- In geval van een misdrijf krijgt je werkgever een proces-verbaal van de inspecteur.
- Een inspecteur kan ook eisen dat het werk wordt stilgelegd.
Is er meer onderzoek nodig?
Soms is er na een inspectie nog onvoldoende duidelijk. De inspecteur geeft dan aan bij je werkgever of er nog meer onderzoek nodig is.
Kun je als werknemer ook beboet worden door de Arbeidsinspectie?
Jazeker, want als werknemer moet je je ook aan de arbeidsregels houden. En je krijgt sowieso een boete als je de instructies van je werkgever bewust negeert en/of bewust geen (veiligheids)middelen gebruikt, ook al zijn die aanwezig. En soms zijn er ook andere redenen.
Bekijk deze drie voorbeelden maar eens:
- Je bedient een machine zonder dat je daarvoor bevoegd bent en/of je gebruikt een machine op een onveilige manier. Overigens kan je werkgever hier ook tegelijk voor beboet worden.
- Je werkt zwart. Het bedrijf waar je zwartwerkt, krijgt ook een boete. Aan zwartwerken kleven zelfs nog meer gevolgen: je kunt ook een navordering en boete krijgen van de belastingdienst.
- Je werkt zonder de verplichte persoonlijke beschermingsmiddelen. Bijvoorbeeld: je werkt in de bouw en je draagt geen helm (ook al is die wel aanwezig) of je gebruikt geen veiligheidsbril tijdens het lassen (ook al is die wel aanwezig).
Hoe weet je dat je een boete krijgt van de Arbeidsinspectie?
Eerst neemt de inspecteur een verklaring van je af op de werkvloer. Later ontvang je een brief met daarin de melding dat je een boete krijgt. In de brief staat ook waarom je de boete krijgt. Je krijgt twee weken de tijd om op de brief te reageren.