Samenwerken: hoe doe je dit effectief?

Wat is samenwerking?

Samenwerking houdt in dat je goed met andere mensen kunt werken. Dit omvat, in het kort, deze punten:

1. Je steunt en vertrouwt elkaar.
2. Je communiceert open met elkaar.
3. Je respecteert elkaars sterke en zwakke punten.
4. Je vult elkaar aan op kennis en vaardigheden.
5. Je werkt in harmonie aan gezamenlijke taken en doelen.

Waarom is samenwerken belangrijk op de werkvloer?

Samenwerken is een van de belangrijkste competenties. Door goed teamwork kun je namelijk elk doel behalen, of dit nu een persoonlijk doel of een bedrijfsdoel is. Tegelijkertijd zorgt een goede samenwerking ervoor dat je van elkaar leert en elkaar motiveert. Dit zorgt voor dynamiek op de werkvloer en je geeft elkaar kansen om mooie carrierestappen te maken.

Wat heb je nodig om de competentie 'samenwerking' te ontwikkelen?

Om goed bij te dragen aan teamwork, heb je verschillende vaardigheden en competenties nodig. Dit zijn ze.

Sociaal

Je vindt het leuk om bij andere mensen te zijn en om (nieuwe) contacten op te doen. Je benadert mensen zonder moeite en je weet goed je weg te vinden in verschillende gezelschappen.

Collegiaal

Je gunt anderen hun successen en je helpt ze om hun doelen te bereiken.

Positieve houding

Je hebt een positieve houding in de samenwerking. Je levert geen harde kritiek, maar een helpende hand. Je blijft ook optimistisch als er tegenslagen zijn.

Flexibel

Je luistert goed naar de ideeën van anderen. Ook ben je bereid om compromissen te sluiten of concessies te doen.

Empathisch

Je kunt je goed inleven in de wensen, behoeften en zienswijzen van anderen. Empathie is zelfs noodzakelijk om tot tactvolle en diplomatieke gesprekken te komen.

Tactvol

Door empathie (zie vorige punt) houd je dus rekening met de wensen en behoeften van anderen. Delicate kwesties bespreek je daarom altijd op een tactvolle manier.

Betrouwbaar

Mensen kunnen op je vertrouwen. Jij bent eerlijk over wat je vindt en je houdt je aan gemaakte afspraken.

Integer

Jij bent integer als je samenwerkt met anderen. Je bent eerlijk over je werk en je gooit geen enkele collega "onder de bus" als het erop aankomt.

Tolerant

Jij accepteert diversiteit in je team. Je staat open voor mensen met andere ideeën, zienswijzen, werkstijlen, leefstijlen, persoonlijkheden en achtergronden.

Assertief, maar respectvol

Je zegt anderen eerlijk wat je denkt, vindt of voelt. Dit doe je altijd op een nette en respectvolle manier. Ook respecteer je de deskundigheid van je collega's.

Oplossingsgericht

Als er problemen in werkprocessen of tussen mensen optreden, zoek je actief naar oplossingen. Of je werkt goed mee aan een oplossing die door een ander is geïnitieerd.

Overtuigingskracht

Je hebt overtuigingskracht nodig om ervoor te zorgen dat anderen (toch) achter jouw ideeën gaan staan. Je zet bijvoorbeeld heel sterke argumenten in.

Communicatie

Je weet zaken goed te communiceren, zowel mondeling als schriftelijk. Al jouw uitingen zijn netjes en duidelijk. Zo houd je relaties, en dus ook de werksfeer, goed.

Samenwerken: welke concrete acties horen hierbij?

Je werkt in verschillende vormen samen met anderen, afhankelijk van je functie. We noemen hier de meest voorkomende vormen.

1. Vergaderen
   In vergaderingen bespreek en overleg je met anderen over het werk. Je kijkt samen naar de voortgang van een taak of project of je evalueert een afgerond project. Ook wissel je samen ideeën uit. Heel belangrijk hierbij is de organisatie rondom de vergadering. Iemand zorgt voor de agenda, een ander schrijft de notulen. En elke medewerker bereidt de eigen input goed voor.
2. Werken aan taken of projecten
   Je werkt samen met anderen aan een taak of project. Hier komen alle eerder besproken competenties en vaardigheden aan bod, namelijk in deze vormen:
   • Je kent je eigen rol en verantwoordelijkheden goed.
   • Je voert je werk zo goed mogelijk uit.
   • Je informeert anderen (op tijd) over je voortgang.
   • Je deelt graag relevante informatie.
   • Je past je snel aan als er onverwachte veranderingen optreden.
   • Je communiceert respectvol en effectief met anderen.
   • Je sluit compromissen om het gezamenlijke resultaat te bereiken.
   • Je houdt je aan je afspraken.
   • Je geeft goede feedback en je neemt feedback aan.
   • Je biedt anderen hulp aan.
   • Je spreekt positief over je collega's.
   • Je voorkomt conflicten en/of lost ze op.
3. Teambuilding
   Samenwerken betekent niet alleen werken, maar ook plezier hebben! Teambuildinguitjes zijn zelfs cruciaal, want je leert elkaar zo beter kennen. Afhankelijk van de activiteit leer je ook om beter of anders met elkaar samen te werken.

Wat je met z'n allen kunt gaan doen? Een vrijmibo is een goede afsluiting van de week, maar je kunt ook samen gaan dineren, karten of paintballen. De mogelijkheden zijn eigenlijk onbeperkt.

Gesprekstechnieken voor een effectieve en fijne samenwerking

In een team draait alles om goede communicatie. Gelukkig zijn er verschillende gesprekstechnieken waar je alvast mee zou kunnen oefenen. Duik alvast in deze set!

1. Een probleem of conflict bespreken met een collega of leidinggevende
   Gebruik de LSD-methode. LSD staat voor Luisteren, Samenvatten en Doorvragen.
2. Moeilijke materie uitleggen aan een collega
   Gebruik de ELI5-methode. ELI staat voor: Explain like I'm 5.
3. Als je je toch ergert aan een collega
   Gebruik de DIK-Methode. DIK staat voor: Denk In Kwaliteiten.

Wanneer is samenwerking lastig?

Samenwerken kan lastig worden als een of meer van deze situaties spelen.

1. Jij of een andere collega doet het werk liever graag alleen.
2. Jij of een collega focust zich meer op de inhoud dan op het teamproces.
3. Je bent een overachiever of je hebt te maken met een collega die zichzelf te graag wil bewijzen.
4. Jij bent een people-pleaser of je hebt te maken met een people-pleasing collega.
5. De verwachtingen die collega's van elkaar hebben, zijn niet duidelijk.
6. Je hebt geen vertrouwen in je leidinggevende.
7. In het bedrijf bestaat een ongezonde interne politiek.
8. In het bedrijf heerst een negatieve bedrijfscultuur. Dit bemoeilijkt de samenwerkingen tussen mensen.

Leren samenwerken is (vaak) een proces

Natuurlijk is een goede samenwerking afhankelijk van verschillende factoren en omstandigheden. Zo moeten leidinggevenden samenwerkingen ook actief blijven stimuleren. De bedrijfscultuur in zijn geheel moet eigenlijk ondersteunend zijn.

Verder ligt de verantwoordelijkheid bij jou om samenwerkingen vlot te laten verlopen. Besef wel dat het leren samenwerken vaak een proces is. Heb daarom geduld met jezelf en probeer elke dag te werken aan de vaardigheden die hierboven beschreven staan. Uiteindelijk zul je zien dat samenwerken steeds makkelijker en prettiger wordt!