Wat is een Prestatiebeloning?

Vormen van prestatiebeloning

Je werkgever mag een werknemer apart belonen of een prestatiebeloning aan een groep toekennen (bijvoorbeeld aan een team). Je werkgever mag dit zelf beslissen. Er bestaan dan ook twee vormen van prestatiebeloning: de individuele en de collectieve. Hier vind je de soorten beloningen die bij deze twee vormen horen.

• Bonus: je krijgt een extra geldbedrag bovenop je maandloon of jaarloon.
• Provisie: je krijgt een percentage van de winst die je maakt als individuele medewerker. Denk bijvoorbeeld aan een verkoper die per gewonnen klant een bedrag krijgt (verkoopbonus).
• Loonsverhoging: je werkgever verhoogt je salaris. Het kan zijn dat dit hij of zij dit structureel doet.

• Winstdeling: je werkgever verdeelt een deel van de winst onder de werknemers.
• Teambonus of afdelingsbonus: je werkgever beloont een team of een afdeling vanwege goede prestaties door samenwerking.

Zijn er ook beloningen die niet in geld worden uitgekeerd?

Bovenstaande beloningen zijn vooral beloningen die in geld worden uitgekeerd. Ze heten dan ook wel ‘geldelijke beloningen’. Je werkgever mag je echter ook belonen met bijvoorbeeld een product, een dienst of een activiteit. Denk bijvoorbeeld aan een gratis abonnement op een sportschool, een kerstpakket of een bedrijfsuitje. Dit soort beloningen heten ‘niet-geldelijke bonussen’.

Wanneer krijg je een prestatiebeloning?

Werkgevers geven meestal prestatiebeloningen (in geld) aan het einde van een kalenderjaar. In december kun je dus op een extra bonus rekenen, mits je werkgever ook echt heeft toegezegd die uit te keren. Je moet namelijk wel recht hebben op een prestatiebeloning. Bovendien zijn niet alle functies geschikt om daar prestatiebeloningen aan te koppelen.

Bestaat het wettelijk recht op een prestatiebeloning?

Nee. Wettelijk gezien bestaat het recht op een prestatiebeloning niet. Werkgevers mogen dus zelf beslissen of ze hun werknemers extra belonen. Ook mogen ze zelf de voorwaarden kiezen waaraan een werknemer moet voldoen. Vaak ligt het recht op een prestatiebeloning vast in een arbeidscontract of cao. In dat geval heb je zeker recht op een prestatiebeloning, op voorwaarde dat je dus aan de gestelde voorwaarden van de werkgever voldoet.

Wanneer heb je dan precies recht op een prestatiebeloning?

Eerst is het goed om te weten hoe afspraken voor een prestatiebeloning tot stand komen. Zo spreek je van tevoren met je werkgever af wat je allemaal moet doen om de beloning te krijgen. Je moet een prestatie leveren of een bepaald doel of resultaat bereiken, binnen een bepaalde tijd. Dit soort afspraken laten jij en je werkgever zwart-op-wit zetten, want je moet je natuurlijk wel ergens op kunnen beroepen.

Aan welke plichten moet je werkgever voldoen?

Je werkgever bepaalt meestal de doelen. Deze doelen kunnen zijn: verbetering van de productiviteit of verhoging van de omzet. Of beide doelen tegelijk. De mogelijkheden qua doelen zijn eigenlijk eindeloos en hangen vooral af van de koers die het bedrijf wil varen.

Je werkgever bepaalt ook welke prestatiebeloning je krijgt en overlegt hierover met jou. Misschien is winstdeling niet de juiste vorm en past een loonsverhoging beter bij je.

Je werkgever moet heel duidelijk aangeven wat je als werknemer precies moet doen om in aanmerking te komen voor een prestatiebeloning. Dit kun je als werknemer ook mede bepalen. Uiteindelijk gaat het erom dat jij vooraf akkoord gaat met de door je werkgever gestelde voorwaarden.

Je werkgever moet jouw prestaties meetbaar maken en objectief beoordelen. Het kan dus zijn dat je werkgever dus ook (nog) de juiste tools hiervoor moet regelen. Sowieso moet je werkgever je ook de juiste middelen verstrekken om je doel of doelen te kunnen behalen.

Als je slecht presteert, mag je werkgever je de prestatiebeloning weigeren. Wat hij of zij in elk geval nooit mag doen, is jou onder het minimumloon te betalen. Als werknemer heb je namelijk altijd recht op het minimumloon.

Je werkgever moet ook momenten vastleggen om prestaties te beoordelen en eventueel te verbeteren. Het kan zijn dat je dan regelmatig een beoordelingsgesprek krijgt. Dit soort evaluaties zijn belangrijk: zowel jij als je werkgever weten dan of dat wat jij doet het vooraf afgesproken doel nog dient. Misschien moet je je inzet aanpassen. Of je moet op een andere manier gaan werken. Kortom, de manieren van aanpak kunnen net zo divers zijn als de doelen zelf!

Denk eraan: zet alle afspraken zwart-op-wit!

Prestatiebeloningen kunnen voor veel discussie zorgen. Want wat als je werkgever besluit om je toch geen prestatiebeloning te geven? Als je aantoonbaar niet hebt gepresteerd, dan heb je natuurlijk geen recht op de beloning. Maar wat als jij wél vindt dat je gepresteerd hebt ook al is je werkgever het er niet mee eens?
Alleen al om deze reden is het heel belangrijk dat je samen met je werkgever alle afspraken zwart-op-wit laat zetten, bijvoorbeeld in je arbeidscontract. Er kunnen natuurlijk ook al duidelijke bepalingen in je cao staan. Hoe dan ook: regels en voorwaarden moet je heel gedetailleerd definiëren om zo veel mogelijk discussie te voorkomen.

Wat zijn jouw plichten bij een prestatiebeloning?

Natuurlijk moet je wel aan alle voorwaarden voldoen die je werkgever heeft opgesteld. Anders gezegd: je prestaties moeten duidelijk tot het bereiken van het doel hebben geleid. Slaag je hier niet in, dan kun je natuurlijk ook geen aanspraak maken op een prestatiebeloning.

Des te belangrijker is het om alle voorwaarden vooraf duidelijk te krijgen en het op papier te laten zetten. Hoe duidelijker deze voorwaarden, hoe minder ruimte voor welles-nietes-discussies. Maar het opstellen van duidelijke voorwaarden is vooral een verantwoordelijkheid van je werkgever.

Staat een prestatiebeloning op je loonstrook?

Ja. Een prestatiebeloning komt apart op je loonstrook te staan. Het gaat hier vrijwel altijd om een bonus in geld. De belastingdienst beschouwt deze vorm van beloning dan ook als onderdeel van je loon.

Prestatiebeloning en belasting

Als je een prestatiebeloning in geld krijgt uitgekeerd, dan ziet de belastingdienst dit dus als loon. Je betaalt dus belasting (loonheffing) over je prestatiebonus. Je werkgever houdt deze heffing al voor je in. Je ziet dus daarna een netto bedrag op je loonstrook. Overigens kan een werkgever ervoor kiezen om de belasting zelf te dragen. Dit kan door middel van een eindheffing.

Krijg je een prestatiebeloning niet in geld uitgekeerd? Het kan zijn dat je werkgever dan btw moet betalen over de beloning. Hij of zij betaalt bijvoorbeeld btw over je abonnement op de sportschool.

Prestatiebeloning: wat zijn de voor- en nadelen?

Voordelen van een prestatiebeloning

1. Je motivatie gaat omhoog.
2. Je productiviteit gaat omhoog.
3. Je presteert beter.
4. Je bent eerder geneigd om voor langere tijd bij je bedrijf te blijven werken.
5. Beloningen stimuleren zowel talent als competitie in het bedrijf.
6. Beloningen kunnen de resultaten van het bedrijf verbeteren.

Nadelen van een prestatiebeloning

1. Je kunt je te veel richten op het krijgen van de prestatiebeloning en zo je eigen werkdruk onnodig vergroten. Dit kan voor veel stress en misschien zelfs een burn-out zorgen.
2. Als elke werknemer in het bedrijf zich te veel richt op het ontvangen van een prestatiebeloning, dan kan er onderling een ongezonde competitie ontstaan. Je gunt elkaar bijvoorbeeld minder dan anders.
3. Het is mogelijk dat je werkgever jouw resultaten niet objectief (genoeg) beoordeelt ten opzichte van het werk van anderen. Hierdoor kan een oneerlijke verdeling van beloningen ontstaan.
4. Misschien biedt een ander bedrijf betere prestatiebeloningen dan je huidige bedrijf. Je kunt daardoor beslissen om over te stappen en dat is eigenlijk vooral nadelig voor je werkgever.