Carrière maken: wat betekent dat en hoe doe je het?

Instinctief heb je waarschijnlijk wel een beeld van wat het betekent om carrière te maken. Je ziet misschien een gehaaide zakenman voor je met een goed salaris of je denkt aan die ene vriendin die laatst promotie heeft gemaakt. Toch staat het hebben van een carrière niet per se gelijk aan maatschappelijk succes. Een carrière komt in vele soorten en maten en je kunt er op verschillende manieren aan werken. Het is maar net wat je belangrijk vindt.

Belangrijkste punten:

• Een carrière is de combinatie van je werkervaring, opleidingen en verworven kennis en vaardigheden.
• Een succesvolle loopbaan bestaat niet alleen uit een hoge functie en bijbehorend salaris. Werkplezier en voldoening zijn minstens zo belangrijk.
• Wie aan zijn carrière wil werken, zal soms risico’s moeten nemen.

Betekenis carrière

Je carrière bestaat uiteraard uit alle banen die je hebt gehad en de opleidingen en cursussen die je hebt gevolgd. Je hebt in die periode bepaalde kennis en ervaring opgedaan. Je hebt wellicht zelfs promotie gemaakt en bonussen binnengesleept. Alle dingen die je op professioneel vlak hebt bereikt, vormen samen je carrière. Ze geven je een plek op de maatschappelijke ladder.

Het verschil tussen een baan en een carrière, is dat een carrière je hele loopbaan behelst. Een baan is maar één onderdeel hiervan. Je carrière begint vanaf het moment dat je je eerste betaalde baan aanneemt of opleiding volgt en stopt in theorie als je met pensioen gaat. Er zijn mensen die zich ook na hun pensioen nog bezighouden met hun vakgebied. Denk aan hoogleraren die met emiraat zijn en verbonden blijven aan de universiteit.

Een carrière is zelden alleen een stijgende lijn omhoog. Je wordt een keer ontslagen, verandert van vakgebied of krijgt een kind. Al deze zaken hebben invloed op je loopbaan. In werkelijkheid zigzagt een carrière meer dan dat hij recht omhoog gaat.

Hoe maak je carrière?

Ieders carrière ziet er anders uit. De een is er bewust mee bezig en specialiseert zich in een vakgebied. De ander probeert het liefst zoveel mogelijk dingen uit en weer iemand anders laat zijn carrière aan het toeval over. Er zijn verschillende manieren om carrière te maken, dus laten we ze eens afgaan.

Specialiseren

Sommige carrières laten zich eenvoudig uitstippelen. Neem een dierenarts. Hij doet een opleiding, wordt aangenomen bij een kliniek en kan zich op een later moment verder specialiseren. Misschien opent hij zelfs een eigen praktijk, met een specialisatie in knaagdieren of reptielen. Met iedere stap die de dierenarts zet, klimt hij wat verder op de carrièreladder.

Het voordeel van specialiseren, is dat je met iedere stap waarschijnlijk meer gaat verdienen en je vaardigheden aanscherpt. Het nadeel is dat je een volledige carrièreswitch moet doen zodra je je werk zat bent.

Breed ontwikkelen

Er zijn ook mensen die juist een zo breed mogelijke carrière willen. Ze doen een opleiding communicatie en beginnen als junior communicatie-adviseur bij een ontwerpbureau. Na de nodige ervaring te hebben opgedaan, stappen ze over op een hele andere tak binnen de communicatie. Ze worden persvoorlichter bij een hogeschool. Dat doen ze een aantal jaar en gebruiken hun extra verworven kennis in hun nieuwe rol als communicatieconsultant bij de overheid.

Het voordeel van deze manier van carrière maken, is de afwisseling. Je kunt je vaardigheden breed ontwikkelen en daardoor meerdere beroepen binnen de branche uitoefenen. Als je een echte expert in je vakgebied wil worden, is dit carrièrepad minder geschikt.

Omhoog werken

Ook zonder diploma kun je door je omhoog te werken carrière maken. Iemand begint bij de broodafdeling bij de supermarkt en werkt zich op tot filiaalmanager. Met een hoop doorzettingsvermogen kun je een hoop voor elkaar krijgen.

Meewaaien met het lot

Als laatste zijn er de mensen die hun loopbaan min of meer aan het toeval overlaten. Hun baan sluit niet per se aan op hun opleiding en ze hebben geen duidelijke reden om ervoor te kiezen. Na een paar jaar nemen ze wederom een willekeurige baan aan, die niet aansluit op hun eerdere werkervaring. Ze werken in verschillende branches en starten om die reden vaak onderaan.

Het voordeel van zo’n carrière is dat je veel verschillende dingen kunt proberen. Het nadeel is natuurlijk dat je niet snel financiële stappen zet, omdat je niet kunt voortborduren op eerdere werkervaring.

Wanneer heb je een succesvolle carrière?

Als mensen vragen of je carrière hebt gemaakt, bedoelen ze impliciet of je carrière succesvol is. Maar wat is succesvol precies? Dat hangt echt volledig af van je wensen en verwachtingen. Veel mensen verwarren succes met prestatie. Iemand kan goed presteren op het werk en vaak promotie maken. Ze hebben een mooie auto van de zaak en een goed salaris. Maar dat betekent niet dat ze ook succesvol zijn. Daarvoor moet je ook plezier en voldoening halen uit je werk.

Er zijn genoeg mensen die het op papier hebben gemaakt en toch niet tevreden zijn. Ze vinden hun werk saai, repetitief of ze weten niet waar ze het voor doen. Ondanks hun knappe carrièreprestaties, kunnen ze niet van hun carrière genieten. Een belangrijk onderdeel van carrièresucces is dus plezier in het werk. Je moet genieten van het beroep dat je gekozen hebt.

Tegelijkertijd zijn werkprestaties wel belangrijk. Iemand die dol is op zijn werk, maar er niet van kan rondkomen, zal zich ook niet succesvol voelen. Dus: wanneer heb je een succesvolle carrière? Als je (meer dan) genoeg verdient, trots bent op je werkprestaties én voldoening uit je werk haalt.

Carrière verbeteren

Dan rest alleen nog de vraag: hoe kun je je carrière verbeteren? Welke tips zijn er om hoger te klimmen op de carrièreladder? Dat gaan we je vertellen, met de eerdergenoemde definitie van succes in ons achterhoofd.

Definieer wat succes voor jou betekent

Een succesvolle carrière begint met jouw definitie van succes. Als je dat helder hebt, dan heb je een doel om naar toe te werken. Staar je niet alleen blind op promoties en loonstrookjes, maar ook op de voldoening die je uit je werk wil halen. Misschien betekent dat een baan met maatschappelijke impact, het verbeteren van bepaalde vaardigheden of financiële onafhankelijkheid bereiken.

Kies een beroep dat jij wil

Er zijn talloze beroepen waar je uit kunt kiezen. Het is moeilijk om je niet te laten leiden door de wensen van je ouders, partner of de maatschappij. Probeer deze druk van buitenaf te vergeten en te focussen op wat jij een mooi beroep vindt om carrière in te maken. Anders loop het je het risico de top te bereiken van een beroep waar je niks mee hebt. De voldoening kun je dan wel vergeten. Kies dus iets dat overeenkomt met jouw wensen en passies.

Durf risico’s te nemen

Succes komt je niet aanwaaien, daarvoor zul je actie moeten ondernemen. Actie ondernemen betekent keuzes durven maken. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Hoeveel mensen blijven wel niet hangen in een baan die ze niet leuk vinden, omdat ze geen ontslag durven nemen? Ze hebben talloze redenen om in dezelfde situatie te blijven hangen, vaak financieel van aard.

Natuurlijk, een carrièreswitch maken of een eigen bedrijf beginnen is eng. Maar blijven hangen in die angst brengt je nergens. Succes betekent risico’s durven nemen en de gevolgen accepteren.

Durf om hulp te vragen

Om hulp vragen wordt door sommigen als een zwakte gezien. Dat is het niet. Je werkprestaties gaan erop vooruit als je hulp vraagt bij dingen die je niet onder de knie hebt. Daar leer je alleen maar van. Het is beter om hulptroepen in te schakelen en je taak goed af te ronden, dan om aan te klungelen en iets van belabberde kwaliteit in te leveren.

We bedoelen natuurlijk niet dat je je als een hulpeloos vogeltje moet gedragen op de werkvloer. Zelfverzekerdheid is goed. Maar laat je trots niet in de weg staan als je ergens niet uitkomt.

Leer jezelf beter kennen

Zelfkennis is essentieel voor een succesvolle carrière. Hoe kun je een beroep kiezen als je niet weet wat je wil? Hoe kun je voldoening halen uit je werk als je niet weet waar je goed in bent? Besteed daarom bewust tijd aan zelfreflectie, bijvoorbeeld door een kernkwadrant in te vullen. Heb je meer hulp nodig? Denk er dan aan om een loopbaancoach in te schakelen.

Werk aan je competenties en vaardigheden

Als laatste: werk aan je competenties en vaardigheden. Beter presteren op je werk (en dus promotie maken) doe je door jezelf te ontwikkelen. Competenties waar je mee opvalt, zijn daadkracht, pro-activiteit en een goeie communicatie.

Praat eens met je collega die ergens heel goed in is. Wat doet diegene precies? Kun je misschien je tijdmanagement verbeteren en zo meer gedaan krijgen? Zijn er cursussen die je kunt volgen? Hoe beter je wordt in je werk, hoe makkelijker het wordt om de carrièreladder te beklimmen.