Als je in loondienst werkt, dan verzekeren werknemersverzekeringen je tegen verlies van inkomen als je ziek, werkloos of arbeidsongeschikt raakt.
Het nut van werknemersverzekeringen
Werknemersverzekeringen gelden voor elke werknemer in loondienst onder de AOW-leeftijd. Sterker nog: ze zijn verplicht. Door werknemersverzekeringen krijg je als werknemer toch een tijdelijk inkomen als je (langdurig) ziek of werkloos wordt. Of als je arbeidsongeschikt raakt. Met ‘tijdelijk' bedoelen we eigenlijk: tot je een nieuwe baan krijgt en/of weer beter wordt.
Om deze reden noemt de overheid werknemersverzekeringen (samen met de volksverzekeringen) ook wel ‘sociale verzekeringen'.
Wie betaalt de werknemersverzekeringen?
Je werkgever betaalt de premies voor de werknemersverzekeringen aan de belastingdienst. Deze premies worden apart betaald en komen dus niet uit je (bruto)loon.
Maar let op: het kan zijn dat je werkgever je vraagt om mee te betalen aan de premies voor de Werkhervattingskas (Whk). Deze kas omvat premies voor twee werknemersverzekeringen, namelijk de WGA (onderdeel van de WIA) en de Ziektewet. Wat voor verzekeringen dit zijn, leggen we hieronder direct uit.
Wie ontvangt de premies voor werknemersverzekeringen?
In eerste instantie betaalt je werkgever de premies aan de belastingdienst. Maar het geld van de premies komt uiteindelijk in verschillende potjes voor zieke, werkloze of arbeidsongeschikte werknemers. Dit zijn:
Het Algemeen werkloosheidsfonds (voor WW-uitkeringen)
Het Arbeidsongeschiktheidsfonds (voor WIA- of WAO-uitkeringen)
De Werkhervattingskas (voor zowel de WGA als de Ziektewet)
Welke werknemersverzekeringen zijn er?
In Nederland zijn er vier werknemersverzekeringen:
Werkloosheidswet (WW)
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)
Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
Ziektewet (ZW)
Wat is de Werkloosheidswet (WW)?
Je raakt werkloos of deels werkloos. Tussen twee banen door heb je dan geen inkomen. Je vraagt dan een WW-uitkering aan bij het UWV. Door deze uitkering krijg je toch nog een inkomen tot je (weer) een nieuwe baan hebt. De premie die je werkgever hiervoor betaalt heet WW-premie, maar het wordt soms ook Awf-premie genoemd, omdat het geld naar het Algemeen werkloosheidsfonds (Awf) gaat.
Wat is de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA)?
De WIA is bedoeld voor mensen die arbeidsongeschikt raken. De mate van arbeidsongeschiktheid bepaalt wel onder welke regeling je valt. De WIA kent namelijk twee verschillende regelingen:
1. Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) - Je bent minstens voor 80% arbeidsongeschikt. Er is ook geen kans op herstel.
2. Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) - Je bent minstens voor 35% maar minder dan 80% arbeidsongeschikt.
OF
Je bent voor minstens 80% arbeidsongeschikt, maar er is kans op herstel. Je bent dus tijdelijk arbeidsongeschikt.
Wanneer krijg je geen WIA?
Je hebt geen recht op WIA als je minder dan 35% arbeidsongeschikt bent. Je blijft dan werken bij je werkgever en je krijgt mogelijk aangepast werk.
Wat is de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)?
De WAO is eigenlijk de voorganger van de WIA en was ook bedoeld voor werknemers die ziek en/of arbeidsongeschikt raakten. Een van de verschillen met de WIA was dat de WAO zieke of arbeidsongeschikte werknemers op een andere manier categoriseerde.
Kreeg je voor 1 januari 2006 al een WAO-uitkering? Dan heb je mogelijk opnieuw recht op deze uitkering. Wie na deze datum ziek of arbeidsongeschikt werd of momenteel wordt, valt alleen nog onder de regels van de WIA.
Wat is de Ziektewet (ZW)?
Als je ziek wordt en een (vaste) baan hebt, betaalt je werkgever je loon gewoon door. Maar in bijzondere gevallen kun je dan alsnog recht hebben op een ziektewetuitkering, namelijk deze:
Je wordt ziek door je zwangerschap of bevalling.
Je wordt ziek door orgaandonatie.
Je valt onder no-risk polis (dit betekent: je bent of was al gehandicapt of ziek toen je in dienst kwam. Als je weer ziek wordt tijdens je dienstverband, dan keert het UWV een ziektewetuitkering uit aan je werkgever. Die hoeft dan niet meer een groot deel van je loon te betalen).
Maar wat als je ziek wordt en geen (vaste) baan en geen inkomen hebt? In principe heb je dan geen recht op een uitkering via de Ziektewet. Maar als je, bijvoorbeeld, uitzendkracht of oproepkracht bent, dan kun je er wél recht op hebben. En er kunnen zich nog andere bijzondere situaties voordoen waarbij je recht hebt op een ZW-uitkering. Bekijk hiervoor de informatie van de Rijksoverheid.
Wie bepaalt de hoogte van de premies?
Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt twee keer per jaar (in januari en in juli) de hoogte van de premies van alle sociale verzekeringen vast. Hieronder vallen dus ook de premies voor de werknemersverzekeringen.
Hoeveel betaalt je werkgever (dus) aan premies?
Hoeveel je werkgever aan premies betaalt, hangt onder meer af van de hoogte van je loon en van het soort contract dat je hebt (vast of flexibel). Bovendien hangt de hoogte van de premies af van de percentages die de overheid twee keer per jaar vaststelt (zie nogmaals de uitleg hierboven).
De percentages die de overheid bepaalt zijn op hun beurt afhankelijk van weer andere factoren. Zo kijkt de overheid onder meer naar de omvang van een bedrijf (klein, midden of groot), naar de sector van een bedrijf en (dus ook vaak) naar het arbeidsongeschiktheidsrisico van een bedrijf.
Inhoud
Meer tonen
