Wat is het Cafetariamodel?

Hoe werkt het cafetariamodel?

Je werkgever biedt je een pakket aan met zowel primaire als secundaire arbeidsvoorwaarden. Vaak gaat het alleen om secundaire arbeidsvoorwaarden. In bredere zin kun je spreken van flexibele arbeidsvoorwaarden.

Uit het pakket kies je arbeidsvoorwaarden die het beste bij je persoonlijke en zakelijke leven passen. Voor elke arbeidsvoorwaarde die je kiest, lever je wat brutoloon in. Bijvoorbeeld: je ruilt geld in voor meer vakantiedagen en/of je ruilt geld in voor een fiets voor je woon-werkverkeer. Het gaat dus om een ruilconstructie.

Het komt erop neer dat de kosten voor je werkgever hetzelfde blijven. Maar jij kunt binnen die kosten je arbeidsvoorwaarden kiezen. Anders gezegd: je werkgever bepaalt welke arbeidsvoorwaarden beschikbaar worden binnen een bepaald financieel kader. Jij vult de details in.

Passen alle bedrijven een cafetariamodel toe?

Nee. Niet alle bedrijven passen het cafetariamodel toe. De arbeidsvoorwaarden waaruit je kunt kiezen, verschillen vaak zelfs per bedrijf en per sector.

Sommige bedrijven bieden een alternatief aan, namelijk het individueel keuzebudget (ikb). Je krijgt dan een budget, per maand of per jaar, om te besteden aan arbeidsvoorwaarden die je zelf kiest.

Voorbeelden van arbeidsvoorwaarden

Werkgevers kunnen talloze soorten arbeidsvoorwaarden aanbieden binnen een cafetariaregeling. We noemen hier even de meest voorkomende:

• Reiskostenvergoeding

• Thuiswerkvergoeding

• Kinderopvang

• Pensioenregeling

• Ziektekostenverzekering (aanvullend)

• Extra vakantiedagen

• Training en opleiding

• Fiets van de zaak/auto van de zaak

Een vollediger overzicht van secundaire voorwaarden vind je in ons artikel ‘Welke secundaire arbeidsvoorwaarden zijn er?'

Welke werknemers kunnen profiteren van het cafetariamodel?

Iedereen die in loondienst werkt, kan in principe profiteren van het cafetariamodel. Als de werkgever deze mogelijkheid ook echt biedt, natuurlijk. Het is ook zo dat werkgevers (vaak in overleg met hun HR-afdeling) zelf mogen bepalen wie in hun bedrijf gebruik mag maken van het cafetariamodel. Check daarom altijd je arbeidscontract op toelatingsregels.

Voordelen cafetariamodel

Wat zijn de voordelen van het cafetariamodel? Het eerste voordeel voor jou als werknemer is dat je tevredener wordt door en over je werk. Dit omdat je zelf je arbeidsvoorwaarden hebt gekozen.

Een tweede voordeel is dat je zo je belaste loon verlaagt. De arbeidsvoorwaarden die je kiest worden immers gefinancierd uit je brutoloon. Tegelijkertijd kan dit ook een nadeel zijn (zie onder).

Voor de werkgever zitten er misschien zelfs wat meer voordelen aan.

1. Hij of zij houdt de werknemers tevreden.

2. Hij of zij trekt nieuw talent aan, juist dankzij de flexibele arbeidsvoorwaarden.

3. Hij of zij draagt financieel bij aan jouw arbeidsvoorwaarden vóór het berekenen van de belastingen. Het is dus fiscaal voordelig.

Nadelen cafetariamodel

Wat zijn de nadelen van het cafetariamodel? Niet elke arbeidsvoorwaarde heeft dezelfde financiële waarde. De een is wat duurder in uitvoer dan de ander. Een algemene kritiek is dan ook dat het cafetariamodel kan leiden tot ongelijkheid in gekozen pakketten. Anders gezegd: jouw collega kan voor duurdere arbeidsvoorwaarden hebben gekozen dan jij en dit kan aanvoelen als ongelijkheid.

Je betaalt uit je eigen brutoloon voor je gekozen arbeidsvoorwaarden. Op het moment zelf kan dit financieel gunstig zijn, want je houdt netto meer over. Maar een daling in je brutoloon kan gevolgen hebben voor de berekening van een (eventueel latere) uitkering of hypotheek. Met andere woorden: je krijgt mogelijk een lagere uitkering of je mag minder lenen voor een hypotheek.

Nadelen voor je werkgever

Voor je werkgever kan ongelijkheid in gekozen pakketten ook een nadeel zijn. Ongelijkheid binnen het bedrijf is immers niet zijn of haar bedoeling.

Een ander nadeel voor je werkgever is dat het cafetariamodel ook flink wat administratief werk met zich meebrengt. De administratie is vaak ook nog eens ingewikkeld en waarschijnlijk dus ook vaker foutgevoelig. En dat kan extra uren en dus extra geld kosten.

Ga je arbeidsvoorwaarden kiezen? 3 tips

1. Ga voor jezelf goed na welke arbeidsvoorwaarden je écht nodig hebt.

2. Zoek altijd eerst goed uit welke fiscale gevolgen de gekozen arbeidsvoorwaarden voor je hebben. Laat je eventueel adviseren door een fiscaal of juridisch expert.

3. Laat afspraken over arbeidsvoorwaarden altijd vastleggen. Zwart op wit. Normaal gesproken komen ze in je arbeidscontract te staan of er staan al regels over in je cao. Het is, hoe dan ook, belangrijk dat je altijd naar de afspraken kunt verwijzen.

Waarom een cafetariamodel?

Werkgevers willen graag werknemers aan zich binden. Ook voor langere tijd. En dat betekent dat ze arbeidsvoorwaarden willen aanbieden die voor werknemers aantrekkelijk zijn.

Door jou zelf een pakket te laten samenstellen van zowel primaire als secundaire arbeidsvoorwaarden, wordt de kans groter dat je voor langere tijd voor je werkgever blijft werken. Je hebt immers zelf de voorwaarden (lees: beloningen) gekozen die het beste bij je situatie passen en waar je dus tevreden over bent.

Zijn er andere namen voor het cafetariamodel?

Ja. Het cafetariamodel wordt ook wel ‘cafetariastelsel' of ‘cafetariaregeling' genoemd. Let hier dus even op als je jouw arbeidscontract of cao hierop nakijkt.