Wat is een Bonusregeling?

Waarom een bonusregeling?

Een bonusregeling kan voor zowel werkgever als werknemer gunstig zijn. Als werknemer krijg jij iets extra’s, als dank voor je inzet of prestatie. Dit motiveert je om je best te doen op je werk. Je werkgever profiteert tegelijkertijd van je inzet of prestatie: de omzet gaat misschien omhoog en/of het aantal tevreden klanten stijgt.

Het is wel belangrijk dat je samen met je werkgever duidelijke afspraken maakt om tot een win-winsituatie te komen. Hierover verderop meer!

Recht op bonusregeling

Een wettelijk recht op het krijgen van een bonus bestaat niet. Je werkgever mag dus zelf de volgende zaken bepalen:

1. Mag jij een bonus krijgen?
2. Wanneer mag jij een bonus krijgen?
3. Hoe hoog mag jouw bonus zijn?

Recht op bonusregeling in je cao

In sommige cao’s is het recht op een bonusregeling vastgelegd. Meestal vind je dan ook de voorwaarden die daarbij horen. Check dus altijd je cao op bepalingen over een bonusregeling. Staat er niets over in je cao? Vraag dan aan je direct leidinggevende of het bedrijf bonusregelingen hanteert en wat de voorwaarden zijn.

Recht op bonus bij standaard uitkering van de bonus?

Ook goed om te weten: als je werkgever jarenlang standaard een bonus uitkeert en dit in een bepaald jaar plotseling niet meer doet, dan heb je mogelijk alsnog recht op de bonus. Want als je werkgever altijd standaard een bonus uitkeert, mag je van de wet als werknemer ervan uitgaan dat die standaard uitkering tot de secundaire arbeidsvoorwaarden behoort.

Kom je in zo'n situatie terecht? Win dan altijd eerst juridisch advies in voor je stappen gaat ondernemen, want de (wettelijke) regels over uitkeringen van bonussen kunnen altijd wijzigen.

Welke voorwaarden gelden voor een bonusregeling?

Je werkgever is wettelijk verplicht om zich als ‘goed werkgever’ te gedragen. Dit houdt in dat je werkgever duidelijke regels en voorwaarden moet opstellen (en moet opvolgen) als hij of zij van plan is om bonusregelingen aan te bieden. Dit komt onder meer neer op deze punten:

Om een bonus te krijgen, moet je een bepaald doel of doelen behalen. Dit betekent dat ze voor jou duidelijk moeten zijn en verduidelijking is de taak van je werkgever.

Wat je presteert, moet gemeten worden. Goed gemeten worden. Je werkgever moet je prestaties ook beoordelen met een objectieve blik.

Als je werkgever jarenlang op een bepaalde manier een bonus toekent, dan mag hij of zij deze manier van toekennen niet zomaar ineens wijzigen.

Je werkgever mag de ene werknemer een bonus toekennen en de andere niet. Maar deze keuze moet dan wel objectief onderbouwd zijn. Wat je werkgever in elk geval niet mag doen, is fulltimers een bonus toekennen en parttimers niet. Sowieso moet je werkgever zich houden aan de Algemene wet gelijke behandeling (AWGB). Dit is een wet tegen discriminatie.

Als je ziek bent en daardoor niet goed kunt presteren, mag de werkgever je de bonus weigeren. Is je bonus niet afhankelijk van hoe je presteert en ben je ziek, dan mag je werkgever niet zomaar je bonus weigeren.

Als je zwanger bent en daardoor niet goed kunt presteren, mag de werkgever je de bonus weigeren. Ben je zwanger en is je bonus niet afhankelijk van hoe je presteert? Dan mag je werkgever niet zomaar je bonus weigeren.

Bonusregeling in je arbeidsovereenkomst

Het kan zijn dat je denkt dat je de afgesproken doelen hebt behaald, terwijl je werkgever dit niet zo ziet. Of je hebt een nieuwe baan, maar je vindt dat je nog recht hebt op een bonus van je oude werkgever. Voorkom een conflict en maak van tevoren goede afspraken met je werkgever over de voorwaarden voor het ontvangen van een bonus. Deze twee tips helpen je hierbij op weg:

Vooraf glasheldere doelen opstellen is erg belangrijk als je aanspraak wilt maken op een bonus. Je kunt daarom met je werkgever bespreken of jullie de SMART-methode kunnen toepassen om de doelen op te stellen. SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Het kan natuurlijk zijn dat je werkgever deze methode al toepast. In dat geval: des te beter.

Ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen. Laat meteen vastleggen of je bij beëindiging van je baan recht hebt op een (gedeeltelijke) bonus of mogelijk zelfs geen bonus.

Soorten bonussen

Hoofdzakelijk bestaan er twee soorten bonussen, namelijk:

1. Bonussen op basis van geleverde prestaties
2. Bonussen zonder vastgelegde meetbare maatstaven. Deze bonussen heten ook wel ‘discretionaire bonussen’.

Beide soorten bonussen kunnen in een bepaalde vorm worden verstrekt. Namelijk in een monetaire (geldelijke) vorm of niet-monetaire (niet-geldelijke) vorm.

In welke vorm kun je een bonus krijgen?

Je werkgever kan je in twee vormen een bonus aanbieden. Overigens kan je werkgever de bonus zowel individueel als collectief verstrekken.

A. Geldelijke bonus (monetaire bonus)

1. Je krijgt je bonus uitbetaald in geld. Voorbeelden hiervan zijn:
2. De prestatiebonus: dit krijg je als je een bepaald doel of doelen hebt bereikt.
3. De ad-hocbonus: dit krijg je bij goed presteren, maar de regels zijn niet vooraf bepaald.
4. De projectbonus: dit krijg je als je een project met succes hebt afgerond.
5. Winstdeling: je krijgt een deel van de winst van een project, kwartaal of jaar.

Lees ook het artikel: Welke geldelijke bonussen zijn er?

B. Niet-geldelijke bonus (niet-monetaire bonus)
Je krijgt je bonus niet uitbetaald in geld, maar in natura. Dit soort bonussen zijn meestal niet gekoppeld aan het leveren van een prestatie. Ze zijn dan ook meestal beschikbaar voor alle werknemers. Voorbeelden van niet-monetaire bonussen zijn:

1. Extra vakantiedagen
2. Teambuildingsuitjes of -activiteiten
3. Gratis diensten op het werk
4. Gratis of goedkope abonnementen
5. Geschenken bij bijzondere gelegenheden

NB Dit soort bonussen kunnen ook ad-hocbonussen zijn (zie ‘monetaire bonus’ hierboven).

Lees ook het artikel: Welke niet-geldelijke bonussen zijn er?

Wat is een normale bonusregeling?

Een ‘normale bonusregeling’ bestaat niet. Werkgevers zijn namelijk vrij om allerlei voorwaarden te bedenken. Niet elke werkgever beschikt ook over hetzelfde budget: de hoogte van een bonus kan hierdoor telkens sterk wisselen.

Daarnaast hangen veel bepalingen ook af van het soort bedrijf en de sector waarin je werkt. Raadpleeg voor de zekerheid altijd je cao. Wie weet bestaat er voor jouw sector of bedrijf een bonusregeling waar jij (nog) niets van afweet?

Wat als mijn werkgever weigert om de bonus uit te keren? Of te laat uitkeert?

Als je een met je werkgever vooraf afgesproken doel niet hebt gehaald, dan heeft je werkgever het recht om je een bonus te weigeren. Een weigering vanuit de werkgever moet wel altijd goed onderbouwd zijn. Andersom geldt de bewijslast ook voor jou.

Sowieso moet in jouw arbeidsovereenkomst staan dat je recht hebt op een bonus. Anders heeft klagen of procederen geen zin.

Keert je werkgever te laat uit, dan kun je daar natuurlijk aanspraak op maken. Dit doe je via een loonvordering. Let op: regel die zo snel mogelijk, want hoe eerder je actie onderneemt, hoe groter de kans op vordering van de bonus. Keert je werkgever alsnog niet uit, dan is de gang naar de rechter meestal nog de enige mogelijkheid.